Ombudsmannen waarschuwen dat 130.000 Oekraïners in Nederland aan de rand van de afgrond leven
Nederland, dinsdag, 9 december 2025.
De Nederlandse Ombudsman en Kinderombudsman slaan alarm over de mensonwaardige leefomstandigheden waarin Oekraïense vluchtelingen in Nederland verkeren. In brieven aan alle gemeenten en minister Keijzer roepen zij ‘met klem’ op tot directe actie. Bewoners zitten volgens medewerkers ‘aan de limiet van wat je als mens aankan’ door het langdurig verblijf in ongeschikte locaties zoals omgebouwde kantoorpanden zonder privacy.
Klachten stapelen zich op bij ombudsmannen
Ombudsman Reinier van Zutphen en kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer ontvingen dit jaar al 110 klachten over de opvang [1]. Tijdens bezoeken aan opvanglocaties zagen ze hoe bewoners het zwaar hebben door langdurig verblijf in locaties die daar niet voor geschikt zijn [1]. In omgebouwde kantoorpanden is er te weinig privacy en het gedeeld gebruik van sanitaire en kookvoorzieningen breekt mensen op [1]. Een medewerker van een opvanglocatie vertelde de ombudsmannen: “De bewoners zitten aan de limiet van wat je als mens aankan” [1]. Medewerkers maken zich vooral zorgen over kinderen die verblijven op ongeschikte locaties, onzeker zijn over hun toekomst en te weinig mentale ondersteuning krijgen [1]. Van kinderen zelf hoorden de ombudsmannen dat het onderwijs niet aansluit bij hun niveau [1].
Verhuizingen maken situatie erger
Veel gemeenten sluiten tijdelijke opvanglocaties, waardoor bewoners moeten verhuizen naar slechtere plekken [1]. Een bewoner vertelde: “Er werd ons een alternatieve locatie aangeboden, maar de omstandigheden daar zijn aanzienlijk slechter. De locatie is afgelegen, vrijwel zonder voorzieningen, en omgeven door bos” [1]. Die persoon vreest voor de psychologische impact op zijn tweejarige kind, gewend aan een rustige omgeving met bekende gezichten [1]. Andere klachten gaan over mensen die kamers moeten delen terwijl dat eerder niet hoefde, verslechterde beschikbaarheid van sanitair en het nog steeds ontbreken van kookvoorzieningen [1]. Deze verhuizingsproblematiek speelt momenteel in veel Nederlandse gemeenten [1].
Directe actie nodig voor 130.000 mensen
De ombudsmannen waarschuwen dat zonder directe maatregelen de menswaardige opvang van 130.000 Oekraïners in Nederland verder onder druk komt te staan [1]. Hun brieven gingen naar alle Nederlandse gemeenten en woonminister Mona Keijzer [1]. Ze roepen “met klem” op de situatie voor Oekraïners te verbeteren [1]. De timing is cruciaal: deze waarschuwing komt bijna drie jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne, toen veel opvanglocaties als tijdelijke noodoplossing werden ingericht [GPT]. De ombudsmannen maken duidelijk dat onmiddellijke actie nodig is om de opvangkwaliteit op een aanvaardbaar niveau te brengen [1].