Rekenkamer slaat alarm over waterstofnetwerk: subsidie schiet 1,8 miljard euro tekort
Den Haag, woensdag, 10 december 2025.
De Algemene Rekenkamer trekt aan de bel over minister Hermans’ waterstofplannen. De beschikbare subsidie van 750 miljoen euro blijkt hopeloos tekort te schieten voor het nationale waterstofnetwerk. Gasunie schat de totale kosten nu op 2,5 miljard euro - bijna twee miljard meer dan voorzien. Tegelijkertijd explodeerden de bouwkosten van 1,5 naar 3,8 miljard euro, terwijl de vraag naar waterstoftransport tegenvalt. De Rekenkamer concludeert dat het volledige netwerk waarschijnlijk niet voor 2030 gerealiseerd wordt.
Gasunie krijgt opdracht voor waterstofnetwerk, maar kosten lopen uit de hand
In 2023 gaf minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei staatsbedrijf Gasunie/HNS de opdracht om een landelijk waterstofnetwerk aan te leggen en te beheren [1]. Het doel: een netwerk van ongeveer 1200 kilometer om duurzame waterstof naar vijf industriële clusters te transporteren tegen 2030 [1]. Om het klassieke kip-en-ei-probleem op te lossen - geen investeringen zonder vraag, geen vraag zonder infrastructuur - besloot Hermans een subsidie van maximaal 750 miljoen euro beschikbaar te stellen [1]. Deze subsidie moest de aanloopverliezen van Gasunie/HNS dekken, de verliezen die ontstaan doordat in de beginfase de inkomsten uit transporttarieven nog niet alle gemaakte kosten dekken [1]. Maar de werkelijkheid pakte anders uit. De geschatte netwerkkosten zijn geëxplodeerd van 1,5 miljard euro in 2023 naar 3,8 miljard euro in 2025 [1]. Tegelijkertijd valt het transportvolume lager uit dan verwacht [1].
Rekenkamer concludeert: subsidie is een druppel op een gloeiende plaat
Gasunie/HNS heeft de totaal benodigde verliescompensatie geschat op 2,5 miljard euro [1]. Dat betekent een tekort van 1.75 miljard euro ten opzichte van de beschikbare subsidie [1]. De Rekenkamer publiceert vandaag, 10 december 2025, een vernietigend rapport over deze subsidieregeling [1]. De conclusie is glashelder: de subsidie is niet doeltreffend omdat de 750 miljoen euro waarschijnlijk onvoldoende is om de verwachte aanloopverliezen te dekken [1]. Het gevolg? Het landelijke netwerk wordt waarschijnlijk niet volledig aangelegd voor 2030 [1]. Voor gewone Nederlanders betekent dit dat de beloofde energietransitie vertraging oploopt. Bedrijven die rekenen op waterstof voor hun productieprocessen kunnen langer wachten op betaalbare, schone energie.
Aanbevelingen voor kabinet: grip krijgen op financiële risico’s
De Rekenkamer adviseert minister Hermans en minister van Financiën om het financiële risico beter te beheersen en keuzes te maken over de toekomstige ontwikkeling en financiering van het waterstofnetwerk [1]. Minister Hermans heeft gereageerd op het kritische rapport, maar details over haar reactie zijn nog niet volledig bekend [alert! ‘reactie minister vermeld maar details niet beschikbaar in bronnen’]. Het kabinet staat voor een lastige keuze: extra miljarden vrijmaken voor het waterstofnetwerk of de ambities bijstellen. Voor Nederlandse industrie en burgers hangt veel af van deze beslissing. Zonder betrouwbare waterstofinfrastructuur wordt het moeilijker om af te stappen van fossiele brandstoffen. De druk op het kabinet groeit om duidelijkheid te scheppen over de financiering van deze cruciale schakel in de energietransitie.