Nederland krijgt morgen een gratis extra uur slaap, maar dat komt met een prijs
Nederland, zaterdag, 25 oktober 2025.
Zondagochtend 26 oktober draaien we de klok terug naar 02:00 uur en winnen een kostbaar uur slaap. Klinkt fantastisch, maar verzekeraar Univé waarschuwt: het aantal auto-ongelukken stijgt gemiddeld 13% op de eerste maandag na wintertijd. Je biologische klok raakt ontregeld, wat tot een week vermoeidheid kan veroorzaken. Combineer dat met plotseling donkere avondspitsen en je hebt een gevaarlijke cocktail. De energie-argumenten voor klokverzetten zijn inmiddels achterhaald in het LED-tijdperk, maar politiek ligt de afschaffing stil. Mogelijk is dit een van de laatste keren dat Nederland de klok verzet.
Waarom dat extra uurtje slaap gevaarlijk kan zijn
De cijfers liegen er niet om: verzekeraar Univé registreerde gemiddeld 13% meer aanrijdingen op de eerste maandag na de overschakeling naar wintertijd [1]. In 2021 schoot dat percentage zelfs omhoog naar 40%, ondanks minder verkeer door corona [1]. “De plotseling kortere dagen en het vroeg invallen van de duisternis vragen om hernieuwde alertheid achter het stuur,” waarschuwt Henkjan Mathijs van Univé [1]. Het probleem zit hem in je verstoorde slaappatroon. “De tijdomschakeling lijkt onschuldig, maar verstoort ons slaapritme. Het duurt een paar dagen tot soms een week om eraan te wennen,” legt Mathijs uit [1]. Zolang je lichaam zich aanpast, voel je je vermoeider en ben je minder alert - een riskante combinatie tijdens de donkere avondspits [1].
De energiebesparing is allang een mythe geworden
Het oorspronkelijke idee achter klokverzetten was energiebesparing [2][3]. Nederland voerde zomer- en wintertijd in 1977 opnieuw in na de oliecrisis [2]. Maar in het LED-tijdperk zijn die besparingen verwaarloosbaar geworden [4]. De organisatiekosten voor spoor, luchtvaart en ziekenhuizen wegen nu zwaarder dan de voordelen [4]. Bovendien heeft de overschakeling naar wintertijd “altijd een grote impact op onze slaappatronen,” volgens slaapdeskundige Martijn Dijk [3]. “Veel mensen hebben na de tijdomschakeling moeite om ‘s ochtends op tijd wakker te worden” [3]. Kortom: we blijven hangen aan een systeem dat meer problemen veroorzaakt dan oplost.
Dit zou wel eens de laatste keer kunnen zijn
De overschakeling in de nacht van 25 op 26 oktober 2025 zou wel eens de laatste in Nederland kunnen zijn [4]. Een ruime meerderheid van Europese burgers wil het klokverzetten afschaffen, met voorkeur voor permanente zomertijd [4]. Het Europees Parlement stemde in 2018 al voor afschaffing, maar de coronapandemie en logistieke complexiteit schoven het onderwerp naar de achtergrond [2][4]. Nederland blijft verdeeld: sommigen willen permanente zomertijd voor langere zomeravonden, anderen pleiten voor wintertijd omdat die beter aansluit bij ons natuurlijke ritme [2]. Landen als Rusland en Mexico maakten de overstap naar een permanent tijdregime al [4]. De vraag is niet meer óf, maar wanneer Nederland volgt.