Nieuwe EU-regels dreigen duizenden patiënten van levensreddende medicijnen af te snijden
Nederland, zaterdag, 6 december 2025.
Apothekers mogen straks niet meer zelfgemaakte medicijnen doorleveren aan andere apotheken door aankomende Europese wetgeving. Dit raakt vooral kinderen, IC-patiënten en mensen met zeldzame ziekten hard. Bereidingsapothekers maken nu essentiële medicijnen als de farmaceutische industrie geen alternatief heeft. Minister Bruijn overlegt met Brussel om deze bedreiging af te wenden. Zonder doorlevering raken voorraden uitgeput en moeten behandelingen worden uitgesteld. De nieuwe regels kunnen de hele Nederlandse medicijnvoorziening verstoren, waarschuwen drie grote apothekersorganisaties gezamenlijk.
Doorlevering essentieel voor kwetsbare patiënten
Het verbod op doorlevering raakt vooral kwetsbare groepen hard. Bereidingsapothekers maken nu medicijnen voor kinderen die speciale doses nodig hebben, patiënten met zeldzame aandoeningen en mensen op de intensive care [1][2]. Als een regulier medicijn niet geschikt is of niet beschikbaar, stappen apothekers in. Ze maken dan op maat gemaakte alternatieven. Claartje Samson, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers, waarschuwt dat patiënten “in de spoedeisende hulp, intensive care en operatiekamer levensbedreigende risico’s” lopen als deze praktijk wordt verboden [3]. De farmaceutische industrie produceert veel van deze essentiële medicijnen niet of slechts beperkt, omdat de verkoopmarkten niet interessant genoeg zijn qua omzet [3].
Minister Bruijn probeert EU-plannen tegen te houden
Demissionair minister Jan Anthonie Bruijn deelt de zorgen van de apothekers en onderneemt actie [2]. Afgelopen dinsdag reisde hij naar Brussel om met leden van het Europees Parlement en de betreffende Eurocommissaris te spreken [3]. “Wij zijn er sterk op tegen dat dit collegiaal doorleveren onmogelijk gemaakt zou worden”, zegt Bruijn [3]. Nederland staat niet alleen in dit verzet. België, Oostenrijk, Italië en Kroatië hebben soortgelijke bezwaren [3]. De huidige Europese wetgeving staat collegiaal doorleveren niet expliciet toe, maar Nederland gedoogt deze praktijk momenteel [3]. De Europese Commissie heeft zelf geen wettelijke basis voor doorleveren gecreëerd en wil pas reageren als de nieuwe wet wordt gepresenteerd [3].
Gevolgen voor Nederlandse zorgverlening dramatisch
Zonder doorlevering zullen voorraden uitgeput raken en moeten behandelingen worden uitgesteld of afgebroken [1][2]. Dit bemoeilijkt ook het opschalen tijdens crises en verhoogt de werkdruk [1][2]. In het verleden maakten veel meer Nederlandse apothekers zelf medicijnen, maar door strengere kwaliteitsregels zijn er nu alleen nog gespecialiseerde bereidingsapothekers die dit mogen en kunnen [3]. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA), Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) en het Netwerk Gespecialiseerde Bereidingsapotheken (NGB) waarschuwen dat veel geneesmiddelen niet meer beschikbaar zullen zijn in alle ziekenhuizen en apotheken [1][2]. Nederland hoopte deze herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving juist te gebruiken om het collegiaal doorleveren volledig te legaliseren [3].