Tweede Kamer trekt noodrem bij mestplannen vlak voor EU-deadline
Den Haag, donderdag, 18 december 2025.
Een Kamermeerderheid steunt een motie om het demissionaire kabinet te stoppen met nieuwe mestregels, precies één dag voor de cruciale ministerraadsvergadering. Minister Wiersma (BBB) wilde boeren meer mest laten uitrijden waar de waterkwaliteit goed is, maar stuit op verzet van VVD-collega’s die vrezen voor verslechterde water- en luchtkwaliteit. Nederland moet per 1 januari van de Europese Commissie een nieuw mestpakket invoeren, maar de Kamer wil uitstel tot een nieuw kabinet een alternatief bedenkt. De ruzie verdeelt het kabinet al dagenlang.
Wiersma loopt tegen muur van kritiek
De BBB-minister krijgt steun van bijna vijftig zetels uit de rechterkant van de Kamer, maar dat is niet genoeg [3]. ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis diende woensdag een motie in die het kabinet oproept om de mestplannen in de ijskast te zetten [1][2]. D66, CDA, GroenLinks-PvdA, ChristenUnie, Volt, 50PLUS steunen de motie volgens een rondgang van RTL Nieuws [1]. DENK en SP neigen ook naar een ja-stem [1]. Dit was een vervolg op de eerdere politieke druk waarbij de Kamer Wiersma al dwong haar mestplannen stop te zetten. De timing is cruciaal: donderdagavond stemt de Kamer, vrijdag 19 december moet de ministerraad een definitief besluit nemen [1][3].
Kabinet houdt kaken op elkaar tijdens verhit debat
Tijdens het spoeddebat van woensdag 17 december weigerden de betrokken ministers inhoudelijke vragen te beantwoorden [4]. Wiersma, staatssecretaris Aartsen (VVD) en Tieman (BBB) hadden duidelijk afgesproken geen extra olie op het vuur te gooien [4]. “Op heel veel vragen kan ik helaas niet ingaan, omdat de besluitvorming in het kabinet nog moet plaatsvinden,” aldus Wiersma [4]. De ruzie draait om bufferstroken: de afstand rond water waar geen mest mag worden uitgereden [1]. Wiersma wil deze verkleinen waar de waterkwaliteit goed is, maar Aartsen vreest juist dat dit de water- en luchtkwaliteit verder verslechtert [1]. Ook Tieman had grote twijfels maar zou die onder partijdruk grotendeels hebben laten varen [1].
Europa dreigt met sancties bij verdere vertraging
Nederland loopt al achter met het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat eigenlijk per 1 januari 2026 ingevoerd moet worden [1][4]. De Europese Commissie dreigt met een inbreukprocedure als Wiersma’s plannen ongewijzigd doorgaan en adviseert de deadline te overschrijden [4]. Het nieuwe pakket moet vier jaar gelden, maar de Kamermeerderheid wil vasthouden aan de huidige regels totdat een nieuw kabinet met alternatieven komt [1]. BBB-bronnen laten weten dat in het uiterste geval de oude mestregels maar moeten doorlopen [2]. Voor boeren betekent dit dat ze voorlopig geen versoepeling krijgen van de huidige beperkingen op mestuitrijden. Vrijdag 19 december wordt duidelijk of het kabinet buigt voor de Kamer of toch het oorspronkelijke voorstel aanpast [1].