Iraanse munt crasht naar historisch dieptepunt terwijl winkeliers massaal de straat opgaan
Teheran, dinsdag, 30 december 2025.
De Iraanse rial stortte in tot 1,38 miljoen per dollar - een dramatische val vanuit 32.000 rial tijdens het nucleaire akkoord van 2015. Voedsel werd 72% duurder in één jaar tijd. Voor de tweede dag sluiten winkeliers hun deuren en demonstreren tegen de 42% inflatie. Het hoofd van de centrale bank trad af. De protesten breiden uit van lokale markten naar de historische Grote Bazaar van Teheran, waar in 1979 de revolutie begon.
Dramatische muntcrash raakt gewone Iraniërs keihard
In Iran vinden voor de tweede dag op rij protesten plaats tegen de dramatische economische situatie [1][2]. De Iraanse rial bereikte maandag 29 december een historisch dieptepunt van 1,38 miljoen rial per dollar [1][3]. Ter vergelijking: in 2015, tijdens het nucleaire akkoord, was één dollar slechts 32.000 rial waard [3]. Dit betekent dat de munt 4212.5 procent is gedaald. Winkeliers sluiten massaal hun deuren en roepen collega’s op hetzelfde te doen [1]. Op sociale media circuleren video’s van honderden demonstranten [1]. De protesten begonnen zondag op twee lokale markten in het centrum van Teheran, maar breidden maandag uit naar Saadi Street en de wijk Shush, nabij de historische Grote Bazaar [1][2]. Deze plek speelde een cruciale rol tijdens de protesten tegen de sjah in 1979 [1].
Inflatie en voedselcrisis slaan gaten in huishoudbudget
De inflatie bereikte in december 42,2 procent, een stijging van 1,8 procentpunt ten opzichte van november [1][4]. Nog dramatischer: voedselprijzen stegen met maar liefst 72 procent vergeleken met 2024 [1][4]. Medicijnen werden meer dan 50 procent duurder [1]. Volgens andere bronnen lag de punt-tot-punt inflatie zelfs op 52,6 procent in december [6]. De maandelijkse inflatie voor melk, kaas en eieren bedroeg 10,2 procent, terwijl brood 7,7 procent duurder werd [6]. Veiligheitstroepen gebruikten traangas om demonstranten te verspreiden in delen van Teheran [2][5]. President Masoud Pezeshkian sprak zondag 28 december met het parlement over de voorgestelde begroting voor 2026 en vroeg zich af: ‘Ze zeggen, verhoog de salarissen. Waar halen we het geld vandaan?’ [4].
Centrale bankpresident stapt op, sancties blijven drukken
Het hoofd van de Iraanse centrale bank, Mohammad Reza Farzin, trad maandag 29 december af [3][4][5]. Hij wordt vervangen door Abdolnaser Hemmati [4]. Toen Farzin in 2022 aantrad, was de rial nog ongeveer 430.000 per dollar waard [3]. Het parlement verwierp Pezeshkians voorgestelde begroting voor maart 2026 tot maart 2027 en zal dinsdag 30 december feedback geven aan het kabinet [2]. Handelaren in Teheran kondigden aan de protesten dinsdag voort te zetten [2]. De economische crisis wordt verergerd door internationale sancties. In september 2025 legden de Verenigde Naties nieuwe sancties op vanwege het Iraanse nucleaire programma, waarbij tegoeden in het buitenland opnieuw werden bevroren [1]. Econoom Hossein Abdeh Tabrizi waarschuwde op 23 december dat Iran bij 60 procent inflatie volgend jaar in een dollarisatiefase kan belanden, waarbij de inflatie zou kunnen stijgen van 60 naar 3.000 procent [6].