Oekraïense vluchtelingen hangen tassen buiten omdat er geen koelkast is in hun opvang
Nederland, donderdag, 11 december 2025.
Ruim 130.000 Oekraïners in Nederland kampen met erbarmelijke opvangomstandigheden. Ze moeten kamers delen met vreemden, hebben geen toegang tot keukens of koelkasten, en slapen soms in auto’s. De Nationale Ombudsman en Kinderombudsman slaan alarm over de menswaardigheid die onder druk staat.
Situatie verslechtert drastisch sinds eerdere waarschuwingen
De problemen escaleren snel. Waar de ombudsmannen eerder dit jaar al waarschuwden over mensonwaardige leefomstandigheden voor 130.000 Oekraïners, is de situatie nu nog schrijnender geworden [1]. In Apeldoorn hangen bewoners tassen buiten omdat er geen koelkast is. “We hangen tassen buiten omdat we geen ijskast hebben. Ook geen stoelen en tafels om aan te eten, trouwens”, vertelt Lena (40) over het leven in het voormalige kantoorpand aan Deventerstraat 184 [2]. Gezinnen slapen inmiddels in auto’s omdat er geen bed meer beschikbaar is [1]. Het Rode Kruis noemt de situatie “zorgwekkend” en ziet dat er meer van Nederland wordt gevraagd dan het land aankan [1].
Gemeenten kregen veel minder geld en stoppen ermee
De financiële realiteit bijt hard. Gemeenten ontvingen in 2022 nog €100 per dag per Oekraïner, maar dat is gekrompen naar €44 [2]. Leo Bonckers vangt al ruim twee jaar 16 Oekraïners op in een oude school, maar de gemeente stopt zijn onkostenvergoeding van €10 per persoon per dag [1]. “We kregen een onkostenvergoeding van de gemeente om die mensen op te vangen. Dat krijgen we niet meer, maar we vangen ze nog wel op”, zegt Bonckers [1]. Per 1 januari 2026 gaat Apeldoorn werkende alleenstaande Oekraïners 496.4 = €496,40 per maand laten betalen voor hun ‘shithole’, zoals een 30-jarige bewoner het omschrijft [2]. Minister Keijzer moet voor 17 december 2025 met een actieplan komen, maar de VNG verwacht weinig [2].
Kinderen lijden het meest onder de crisis
De impact op kinderen is het meest schrijnend. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer ziet dat kinderen onzeker zijn over hun toekomst en onvoldoende mentale ondersteuning krijgen [4]. Een kind moet nu één kamer delen met een ander gezin en heeft geen rustige plek om te leren [3]. Het onderwijs sluit niet aan bij hun niveau [4]. Sinds halverwege 2024 zien de ombudsmannen een toename van klachten, met meer dan 110 Oekraïners uit 70 gemeenten die contact opnamen in 2025 [5]. “Kinderen verblijven op locaties die voor hen ongeschikt zijn”, waarschuwen Van Zutphen en Kalverboer [4]. De oorlog duurt nu bijna vier jaar, maar opvanglocaties blijven ingericht op kort verblijf [GPT]. Dit verhaal speelt zich af in heel Nederland, maar concrete voorbeelden komen uit Apeldoorn.