Zelensky gokt op verkiezingen om Trump tevreden te houden
Kiev, woensdag, 10 december 2025.
Oekraïnes president kondigt aan binnen drie maanden verkiezingen te willen houden, ondanks de oorlog. Hij stelt één cruciale voorwaarde: Amerika en Europa moeten de veiligheid garanderen. Deze zet komt direct na kritiek van Trump, die Oekraïne verweet ‘de oorlog te gebruiken’ om verkiezingen te vermijden. Zelensky’s termijn liep vorig jaar al af, maar verkiezingen zijn verboden in oorlogstijd. Door nu verkiezingen voor te stellen, probeert hij zowel Trumps steun te behouden als een alternatief te bieden voor het omstreden Amerikaanse vredesplan dat Rusland veel voordelen biedt.
Trump zet druk op Kiev met democratie-kritiek
Donald Trump haalde maandag 9 december hard uit naar Oekraïne [1]. “Ze hebben al heel lang geen verkiezingen meer gehad”, zei de Amerikaanse president tegen Politico [2]. “Ze praten over een democratie, maar op een gegeven moment is het geen democratie meer” [1][2]. Trump beschuldigde Kiev ervan “de oorlog te gebruiken” om verkiezingen te vermijden [1][2]. Een dag later antwoordde Zelensky met een opmerkelijke draai. “Ik vraag nu in het openbaar de hulp van de VS”, zei hij tegen journalisten op dinsdag 10 december [3]. “Samen met onze Europese partners kunnen we de veiligheid garanderen die nodig is om verkiezingen te houden” [3]. De timing is geen toeval - Zelensky moet Trump tevreden houden om Amerikaanse steun te behouden [1].
Praktische obstakels maken stemmen bijna onmogelijk
Het organiseren van verkiezingen tijdens oorlog brengt enorme uitdagingen met zich mee [GPT]. Ruim 5 miljoen Oekraïners hebben hun land verlaten sinds de Russische invasie van begin 2022 [3]. Nog eens 4 miljoen zijn binnen Oekraïne ontheemd [3]. In Nederland alleen al verblijven zo’n 135.000 Oekraïense vluchtelingen [3]. Mensen in door Rusland bezette gebieden kunnen moeilijk naar stembureaus [1]. Zelensky zegt dat hij het parlement gaat vragen wetgeving voor te bereiden die verkiezingen in oorlogstijd mogelijk maakt [1][3]. De huidige Oekraïense wet verbiedt verkiezingen onder de noodtoestand die sinds februari 2022 geldt [3][4]. Zelensky’s ambtstermijn liep officieel in mei 2024 af, maar werd verlengd vanwege de oorlog [3][4].
Verkiezingsbelofte als onderhandelingstactiek
Zelensky’s verkiezingsaankondiging is vooral een slimme zet in de onderhandelingen [2]. Amerika en Rusland stelden eerder een 28-puntenplan op voor beëindiging van de oorlog [3]. Dat plan bevat voor Oekraïne zeer ongunstige punten, zoals het afstaan van de Donbas aan Rusland [3]. Zelensky was niet betrokken bij dat plan en spreekt nu met Europese bondgenoten over een alternatief voorstel [3]. Door verkiezingen voor te stellen vraagt hij in feite om een staakt-het-vuren - iets wat Trump heel graag wil [2]. Recente peilingen tonen dat Zelensky nog steeds populair is, al wordt hij aangetast door een corruptieschandaal [2]. De vraag is of Trump het geduld heeft om op nieuwe verkiezingen te wachten [2]. Putin heeft er baat bij als Zelensky vertrekt en wordt vervangen door een pro-Russische president [1].