Defensie bouwt megakazerne in Zeewolde: negen boeren moeten wijken voor 387 hectare groot militair complex

2025-12-19 binnenland

Zeewolde, vrijdag, 19 december 2025.
Het kabinet heeft vandaag definitief besloten dat de grootste kazerne van Nederland komt aan de Spiekweg in Zeewolde. Negen agrarische bedrijven moeten plaatsmaken voor het 387 hectare grote complex. De locatie bij de Nijkerkerbrug werd gekozen vanwege de centrale ligging en nabijheid van Veluwse oefenterreinen. Zeewolde eiste ruimhartige compensatie voor getroffen boeren en volledige kostenvergoeding voor de gemeente. De bouw duurt tot 2040.

Boeren krijgen nog geen concrete vervanging

De negen agrarische bedrijven die moeten vertrekken hebben nog steeds geen alternatieve locatie gevonden [3]. Dit terwijl Defensie al sinds mei in gesprek is met de getroffen bewoners over uitkoop en verplaatsing [3]. Staatssecretaris Gijs Tuinman bevestigde vandaag dat op andere plekken in Nederland waar Defensie plannen heeft, boeren wél al een nieuwe plek hebben gevonden [3]. Voor de kazerne is naast de 387 hectare agrarische grond ook nog eens 245 hectare natuur en 21 hectare overige gronden nodig [3]. De Tweede Kamer drong in september aan op ruimhartige compensatie voor de gedupeerde agrariërs [3]. Defensie belooft maatwerk en keukentafelgesprekken, maar concrete afspraken blijven uit [2].

Zeewolde stelt harde eisen aan het Rijk

Gemeente Zeewolde overhandigde op 24 november de ‘Zeewolde-Defensie Alliantie’ aan staatssecretaris Tuinman [1][4]. Het document bevat drie kernvoorwaarden: ruimhartige compensatie voor agrarische families, structurele financiële bijdragen en volledige kostencompensatie voor de gemeente inclusief voorschotten, en een bindende bestuursovereenkomst [1][4]. Wethouder Helmut Hermans: ‘Wij willen de kazerne mogelijk maken, maar wel op een manier die past bij Zeewolde’ [1][4]. De staatssecretaris reageerde positief op de alliantie en beschouwt het als belangrijk uitgangspunt [1]. Zeewolde ziet ook kansen: betere bereikbaarheid via aanpak knelpunten zoals de Nijkerkerbrug, steun bij woningbouwprojecten in Oosterwold en verbetering van de energie-infrastructuur [1][4].

Bouw duurt decennium en raakt hele regio

Defensie plant ingebruikname tussen 2030 en 2040 [3]. Tot die tijd breiden de ondersteunende diensten hun activiteiten uit bij kazernes in Ermelo en Stroe [3]. De locatie werd gekozen vanwege de centrale ligging in Nederland en goede bereikbaarheid voor huidige werknemers van ondersteunende diensten die nu op de Veluwe werken [3]. Ook zijn de Veluwse oefenterreinen dichtbij [3]. Voor de periode 2026-2040 is landelijk circa 8,2 miljard euro geraamd voor vastgoed en ruimtebehoefte [2]. De gemeente Nijkerk vreest grote impact op woningmarkt en verkeer, vooral de N301 tussen Zeewolde en Nijkerk kan het extra verkeer mogelijk niet verwerken [3][5]. Natuur die verdwijnt moet elders worden gecompenseerd, maar hiervoor is rond de locatie voldoende ruimte beschikbaar [3].

Bronnen

kazerne Defensie Zeewolde