Het Binnenhof kost nu 2,7 miljard euro en wordt pas in 2031 klaar
Den Haag, maandag, 17 november 2025.
De renovatie van het Nederlandse parlement explodeert tot ongekende proporties. Wat begon als een project van 475 miljoen euro is uitgegroeid tot een rekening van 2,7 miljard. De Kamerleden zitten al sinds 2021 in een tijdelijk onderkomen en moeten nog tot 2031 wachten. Het complex van 4000 kamers blijkt veel ingewikkelder dan gedacht, met lekkende daken, houtmieren in dragende balken en archeologische vondsten die het werk vertragen. Minister Keijzer noemt het een “enormaal gecompliceerde operatie” waarbij 70% van de kosten uit loonkosten bestaat - en die stijgen hard.
Van half miljard naar 2,7 miljard in tien jaar tijd
De kostenstijging is adembenemend. In 2015 startte het project met een budget van 475 miljoen euro [1][3]. Vorig jaar stond de teller al op 2 miljard euro, en nu springt hij naar minimaal 2,7 miljard euro op prijspeil 1 januari 2026 [2]. Dat betekent een toename van 468.421 procent ten opzichte van de oorspronkelijke raming. De schuldige? Loonkosten, die 70 procent van het totale budget uitmaken [2]. Vorig jaar stegen de lonen in de bouw met meer dan 10 procent, wat direct doorwerkt in de rekening [2]. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting legt uit: “Dit is 90.000 vierkante meter, een heel groot, ingewikkeld complex” [1]. Vier verschillende aannemers werken samen aan een complex van 20 monumenten en 65 gebouwen, met maar drie moeilijk bereikbare bouwplaatsen [2].
Kamerleden blijven langer in tijdelijk onderkomen
De Kamerleden verlieten het Binnenhof in de zomer van 2021 met de verwachting na 5,5 jaar terug te keren [1][3]. Die droom is uitgesteld tot zomer 2031 - een vertraging van vier jaar [1][2]. Ze blijven nu tot minstens 2031 zitten in het oude ministerie van Buitenlandse Zaken, gebouw B76 [3]. De eerste gebruikers krijgen vanaf begin 2031 toegang om voorbereidingen te treffen voor hun terugkeer [2]. Bezoekers kunnen pas in de zomer van 2031 weer vrij over het Binnenhof wandelen [2]. Het complex van meer dan 4000 kamers, kelders, zalen en gangen blijkt veel slechter onderhouden dan gedacht [2]. Funderingsherstel, vervuilde grond en archeologische vondsten vertragen het werk steeds verder [3].
Extra zorgen om de Ridderzaal
Bovenop de reguliere renovatie komt er mogelijk nog een extra rekening bij. De Grafelijke Zalen, waaronder de iconische Ridderzaal, verkeren in deplorable staat [1][2][3]. Het dak lekt, er zit vocht in de muren en houtmieren knagen aan de dragende balken van de Rolzaal [1][3]. Minister Keijzer wil deze zalen alsnog renoveren, ondanks dat daar jaren geleden geen geld voor werd vrijgemaakt [1][3]. De extra kosten: ongeveer 225 miljoen euro [1][3]. Het Rijksvastgoedbedrijf start alvast met de voorbereiding van het vergunningsproces [2]. Als deze renovatie na zomer 2031 plaatsvindt, leidt dat tot nog meer kosten en overlast [2]. Voor een land dat zuinig wil zijn op belastinggeld, voelt dit als een bittere pil.