Na 37 jaar verdwijnt Zomergasten definitief van de buis door NPO-bezuinigingen
Hilversum, dinsdag, 2 december 2025.
Het iconische VPRO-programma Zomergasten stopt na bijna vier decennia. De NPO schrapte het drie uur durende interviewprogramma vanwege drastische bezuinigingen van 156 miljoen euro per jaar. Beroemdheden zoals Youp van ‘t Hek trokken ooit 1,3 miljoen kijkers, maar recent zakte het aantal naar slechts 290.000. Ook Vrije Geluiden, Hoofdzaken en De Cadeaufabriek verdwijnen. De VPRO verliest 35 tot 45 banen en heeft nauwelijks ruimte meer voor nieuwe programma’s. Directeur Zakia Guernina spreekt van een ‘kaalslag’ in het culturele aanbod. Het besluit kwam niet van de VPRO zelf, maar werd opgelegd door de NPO. Presentatoren als Griet Op de Beeck, Janine Abbring en Paul de Leeuw maakten het programma tot een begrip in progressieve kringen.
Een einde aan cultuurgeschiedenis in Hilversum
De klap viel dinsdag 2 december 2025 om 16:35 uur [1]. VPRO-directeur Zakia Guernina moest haar medewerkers vertellen dat hun iconische programma’s verdwijnen [2]. Het besluit kwam niet van de omroep zelf, maar werd opgelegd door de NPO [3]. Zomergasten draaide sinds 1988 en haalde in 2001 een record van 1,3 miljoen kijkers voor de aflevering met Youp van ‘t Hek [1]. Recent zakte dat aantal naar slechts 290.000 kijkers [1]. Sommige afleveringen in 2024 met gasten als Sana Valiulina en Garrie van Pinxteren haalden zelfs minder dan 150.000 kijkers [3]. De kosten voor uitzendrechten van fragmenten stegen bovendien flink door de jaren heen [3]. Ook het radioprogramma Vrije Geluiden (24 jaar oud) en kinderprogramma’s Hoofdzaken en De Cadeaufabriek verdwijnen na 2026 [2][4].
Massaontslag door bezuinigingsdrang
De VPRO verwacht dat 35 tot 45 mensen hun baan verliezen door deze kaalslag [2][4]. De publieke omroep moet vanaf 2027 jaarlijks 796.4 = 796,4 miljoen euro uitgeven in plaats van de huidige 952,4 miljoen euro [5]. Dat is een bezuiniging van 16.38 = 16,4 procent. De vrije ruimte voor nieuwe programma’s verdwijnt ‘nagenoeg’ volledig, aldus de VPRO [4]. Presentatoren zoals Griet Op de Beeck (dit jaar), Janine Abbring, Joris Luyendijk en Paul de Leeuw maakten decennialang spraakmakende televisie [2][6]. Het drie uur durende format gold als elitair maar uniek in het Nederlandse televisielandschap [3]. ‘Zomergasten bleef een programma waarover je op maandagochtend in progressieve kringen je mening paraat moest hebben’, schreef Het Parool in 2025 [3].
Breed verlies van kwaliteitsprogramma’s
De VPRO is niet de enige omroep die flink moet inleveren. De EO stopt volledig met fictie en documentaires na 2026 [5][7]. BNNVARA schrapte al First Dates, Kassa en 3 op Reis [7]. De NOS zette het mes in Studio Voetbal en Andere Tijden Sport [5][7]. AVROTROS stopt met Draadstaal en het Zondagochtend Concert [7]. ‘We maken ons grote zorgen over de kaalslag die de bezuinigingen veroorzaken in het culturele aanbod van de publieke omroep’, waarschuwt VPRO-directeur Guernina [2][4]. Het verlies raakt vooral experimentele programma’s en talentontwikkeling hard [2][4]. Voor kijkers betekent dit minder diversiteit en keuze op de publieke kanalen. De NPO richt zich meer op streaming en online content [3].