Rechtbank dwingt minister Wiersma tot openbaarheid landbouwuitstoot met boete van 1 miljoen euro

2025-09-04 binnenland

Den Haag, donderdag, 4 september 2025.
In een opmerkelijke rechtszaak heeft de rechtbank Den Haag minister Femke Wiersma van Landbouw opgedragen binnen twee weken volledige transparantie te geven over dieraantallen en uitstootgegevens van agrarische bedrijven in Gelderland. Als de minister niet aan deze eis voldoet, riskeert zij een dwangsom van 1 miljoen euro. De zaak is aangespannen door mediapartijen Omroep Gelderland, Follow the Money en NRC, die al jaren strijden voor openbaarheid rond milieu-impact van de landbouwsector. De uitspraak markeert een principiële overwinning voor transparantie en milieu-informatierecht.

Rechtszaak dwingt transparantie in landbouwsector

De rechtbank in Den Haag heeft minister Femke Wiersma een ultimatum gesteld: binnen twee weken moeten volledige gegevens over dieraantallen en uitstoot van landbouwbedrijven in Gelderland worden gepubliceerd [1]. Als de minister niet aan deze eis voldoet, hangt haar een boete van 1 miljoen euro boven het hoofd [2]. Het kort geding werd aangespannen door Omroep Gelderland, Follow the Money en NRC, die al jaren strijden voor transparantie rond milieu-impact in de agrarische sector [3].

Achtergrond van de juridische strijd

De rechtszaak kadert in een langlopend proces waarbij journalisten proberen inzicht te krijgen in de milieubelasting van de landbouw [4]. Minister Wiersma weigerde eerder al meerdere malen de gevraagde data vrij te geven, ondanks eerdere adviezen van ambtenaren en haar eigen voorganger om transparant te zijn [5]. De rechter oordeelde dat de minister de informatievoorziening onterecht blokkeert en boeren, burgers en wetenschappers het recht op transparantie ontzegt [6].

Consequenties voor de landbouwsector

De uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor de Nederlandse landbouwsector. Door openbaarheid van dieraantallen en uitstootgegevens kunnen onderzoekers en journalisten de werkelijke milieu-impact in kaart brengen [7]. Boerenorganisaties vrezen dat publicatie kan leiden tot bedreigingen, maar de rechter oordeelt dat transparantie ‘onontkoombaar’ is volgens de wet [8].

Bronnen

landbouwuitstoot openbaarheid