Politie weigert uit te leggen waarom ze 350 keer dezelfde klimaatdemonstrant in de gaten hielden
Nederland, woensdag, 12 november 2025.
Een klimaatactivist ontdekte dat agenten zijn persoonsgegevens 350 keer hebben opgevraagd op 107 verschillende dagen. De politie weigert elke uitleg en behandelt zijn klacht niet. De Nationale Ombudsman noemt dit onacceptabel en waarschuwt dat politiesystemen mogelijk illegaal werken.
Massale dataverzameling zonder uitleg
Egbert Born, jarenlang woordvoerder van klimaatgroepen zoals Extinction Rebellion, ontdekte in 2023 een schokkende werkelijkheid [1][2]. Toen hij zijn BRP-overzicht opvroeg bij de gemeente Amsterdam, bleek dat agenten zijn persoonsgegevens maar liefst 350 keer hadden geraadpleegd verspreid over 107 verschillende dagen [1][2][3]. Het ging niet alleen om zijn eigen gegevens - ook informatie over zijn overleden ouders, eventuele kinderen en of hij in het buitenland had gewoond werd keer op keer bekeken [4]. Born diende een klacht in bij de Amsterdamse politie, maar die weigerde deze te behandelen [1][2]. De politie beweerde dat de gegevens ‘automatisch’ werden opgevraagd zodra een naam werd ingevoerd en dat dit geen bewuste handeling van een specifieke medewerker was [1][3]. Bovendien zou het uitzoeken van alle opvragingen een ‘onevenredige belasting van capaciteit’ zijn [6].
Ombudsman haalt politie onderuit
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen trekt die redenering volledig onderuit [1][4]. Hij stelt dat agenten wél concrete handelingen verrichten door namen in politiesystemen in te vullen [1][6]. De ombudsman verzocht de politie drie keer om de klacht alsnog te behandelen, maar de politie bleef weigeren [2][4]. ‘De politie leek meer gericht op het afwijzen van de klacht dan op het zoeken naar een oplossing of het trekken van lessen uit de situatie’, concludeert Van Zutphen kritisch [1]. Hij waarschuwt dat de huidige inrichting van politiesystemen mogelijk niet voldoet aan wettelijke eisen omdat de politie niet bijhoudt waarom persoonsgegevens worden geraadpleegd - terwijl dat wel verplicht is [6]. De ombudsman gaat hierover in gesprek met de Autoriteit Persoonsgegevens [4].
Demonstratierecht onder druk
Deze zaak illustreert een breder probleem dat experts al langer zorgen baart [1][6]. Eerder onderzoek van De Groene Amsterdammer, Investico en Trouw toonde aan dat politie veelvuldig persoonsgegevens opvraagt van demonstranten, ook van mensen zonder strafrechtelijk verleden [6]. Juristen vrezen dat deze praktijk het demonstratierecht ondermijnt doordat mensen zich onvrij kunnen voelen om te protesteren [1][6]. Born zelf heeft inmiddels alle vertrouwen in de politie verloren: ‘Ik vertrouw de politie voor geen cent meer’ [2][6]. Hij liet de ombudsman weten dat hij door alle gebeurtenissen zo wantrouwend is geworden dat hij niets meer met de politie te maken wil hebben [3]. De politie zegt de bevindingen intern te zullen bespreken en benadrukt dat privacyfunctionarissen werken aan optimalisatie van systemen en werkprocessen [6]. Voor gewone burgers die deelnemen aan demonstraties rijst de vraag: wordt mijn privacy beschermd of ben ik een doelwit geworden?