Hazelaars bloeien in december door klimaatverandering en zorgen voor hooikoorts midden in de winter

2025-12-25 binnenland

Leiden, donderdag, 25 december 2025.
Voor het eerst in bijna 50 jaar bloeiden hazelaars zo vroeg als dit december. Het LUMC telde nog nooit zoveel hazelaarpollen in december sinds 1977. De bloei is sinds die tijd 40 dagen vervroegd door klimaatverandering. Ook elzen staan al uitgebreid in bloei. Mensen met hooikoorts ervaren nu al klachten, terwijl dit normaal pas in het voorjaar gebeurt. De pollenconcentratie van meer dan 10 korrels per kubieke meter lucht in december neemt duidelijk toe. December was met 8,2 graden gemiddeld 5,2 graden warmer dan begin vorige eeuw. De vrieskou kan mogelijk de bloei beëindigen, maar droge omstandigheden kunnen de pollenverspreiding juist versterken.

Record vroege bloei zorgt voor winterhooikoorts

Op 18 december 2025 bereikte de hazelaarpollenconcentratie al 12 pollen per kubieke meter lucht [2]. Dat is genoeg om hooikoortsklachten te veroorzaken bij gevoelige mensen [2]. Voor 2004 werden er in december nooit hazelaarpollen aangetroffen [2]. Nu staan de bomen al op 24 december vol in bloei in Ede [2]. De elzen doen vrolijk mee - tot en met 23 december waren er al 4 dagen met een concentratie van 10 pollenkorrels per kubieke meter of meer [2]. Dat aantal is flink gestegen: van gemiddeld 2,7 dagen in de jaren negentig naar 4,9 dagen tussen 2015-2024 [2]. Als je dacht dat je pas in maart weer last zou krijgen van je lopende neus, heb je het mis.

Klimaatverandering brengt natuur in de war

De gemiddelde temperatuur van 8,2°C over de eerste 20 dagen van december was 5.2 graden warmer dan begin vorige eeuw normaal was [1]. December 2025 behoort tot de top drie warmste decembers ooit [5]. Die warmte brengt niet alleen hazelaars in verwarring - zelfs narcissen bloeiden al op 23 december [1]. Bijen vliegen alsof de lente is begonnen en hebben al grijs-bruin stuifmeel van hazelaars verzameld [3]. Normaal gesproken bloeit de hazelaar rond half januari [3]. Nu start de bloei anderhalve maand eerder dan 50 jaar geleden [6]. Het hazelaarpollenseizoen is ook ongeveer 10 dagen langer geworden [2].

Vorst kan redding brengen

De vrieskou die op 23 december begon, kan mogelijk de bloei van hazelaars en elzen beëindigen [2]. Maar het wordt spannend welk effect de overhand krijgt [1]. De al uitgestrekte katjes kunnen bevriezen, maar de huidige omstandigheden zijn ook fantastisch voor pollen: zon, stevige wind en kurkdroge lucht [1]. Daardoor kan de concentratie juist weer flink oplopen [1]. De pollentelling van 30 december zal uitwijzen welk effect wint [1]. Mensen met hooikoorts zullen het ongetwijfeld eerder merken dan de onderzoekers [1]. En alsof de natuur extra wil benadrukken hoe vreemd dit jaar is: je kunt bloeiende hazelaars nu zelfs toevoegen aan je lijst voor de Eindejaars Plantenjacht die tot 3 januari loopt [4].

Bronnen

hazelaarbloei klimaatverandering