Sociale Klasse Ontmaskert de Mythe van Stad vs Platteland
Den Haag, donderdag, 5 juni 2025.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onthult in een baanbrekend onderzoek dat sociale ongelijkheid niet afhangt van geografische locatie, maar van beschikbare hulpbronnen zoals geld, opleiding en netwerk. Nederland blijkt zeven verschillende sociale klassen te kennen, waarbij iemands positie vooral wordt bepaald door kapitaal en niet door woonomgeving. Opvallend is dat slechts één op de zes Nederlanders voldoende hulpbronnen heeft, terwijl bijna een vijfde een sterke maatschappelijke positie bezit. Het onderzoek daagt bestaande opvattingen over regionale verschillen fundamenteel uit.
Sociale klasse onthult ware ongelijkheid
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft in zijn nieuwste onderzoek ‘Verdeeld over het land’ een verrassende ontdekking gedaan: sociale ongelijkheid wordt niet bepaald door geografische locatie, maar door iemands beschikbare hulpbronnen [1]. Van de zeven onderscheiden sociale klassen heeft slechts 16.667% van de Nederlanders voldoende kapitaal om een sterke maatschappelijke positie te bemachtigen [2]. Opmerkelijk is dat bijna een vijfde van de volwassenen wel een uitstekende positie heeft, terwijl een groot deel van de bevolking worstelt met beperkte middelen [3].
Mythe van stad versus platteland ontkracht
De onderzoekers ontdekten dat het veel geciteerde verschil tussen stad en platteland grotendeels een mythe is [1]. Wat er echt toe doet, zijn hulpbronnen zoals inkomen, opleiding, sociaal netwerk en gezondheid [2]. Zelfs het plaatsgebonden ressentiment - het gevoel dat de landelijke politiek bepaalde regio’s negeert - blijkt dwars door sociale klassen heen te lopen [3]. SCP-onderzoeker Cok Vrooman stelt: ‘Wat echt telt voor je positie in de maatschappij is niet of je in de Randstad woont of aan de rand van het land, maar of je voldoende hulpbronnen hebt’ [4].
Nationale aanpak is cruciaal
Het onderzoek pleit voor een landelijke strategie om structurele ongelijkheid aan te pakken [1]. Dit betekent niet alleen herverdeling van welvaart, maar ook gerichte steun bij cruciale levensgebeurtenissen zoals onderwijs, werk en pensionering [2]. De ‘kapitaalstrook’ die loopt van Castricum via Amsterdam en Utrecht naar Zuidoost-Brabant illustreert de scheve verdeling [3]. Het SCP benadrukt dat sociale ongelijkheid een complex probleem is dat vraagt om geïntegreerd beleid op het gebied van gezondheidszorg, sociale zekerheid, kinderopvang en onderwijs [4].