Thom de Graaf zet na acht jaar een punt achter zijn tijd als vice-president van de Raad van State
Den Haag, maandag, 3 november 2025.
De 69-jarige D66-politicus verlaat medio 2026 het hoogste adviesorgaan van Nederland om meer tijd voor zijn privéleven te hebben. De Graaf had volgens de regels nog een jaar langer mogen blijven, maar vindt zelf dat zo’n cruciale functie niet te lang door dezelfde persoon moet worden uitgeoefend. Zijn vertrek komt op een moment dat de Raad van State onder vuur ligt van BBB-leider Caroline van der Plas, die het orgaan ‘te politiek gekleurd’ noemt. De regering moet nu op zoek naar een opvolger voor deze sleutelpositie in het Nederlandse staatsbestel. Tot juli 2026 blijft De Graaf, die eerder minister en burgemeester was, nog volop actief.
Persoonlijke keuze voor meer balans
De Graaf maakt zijn keuze vooral vanwege persoonlijke overwegingen. “Aan mijn privéleven en andere belangstellingen dan werk ben ik te weinig toegekomen”, schrijft hij in een persverklaring [1]. De ervaren bestuurder wordt 69 jaar als hij op 1 juli 2026 afscheid neemt [2]. Volgens de wet had hij nog een jaar langer mogen doorgaan - de leeftijdsgrens voor zijn functie is zeventig jaar [2]. Maar De Graaf vindt zelf dat dit geen goed idee is. “Ik vind dat een functie als die van mij niet te lang moet worden uitgeoefend door dezelfde persoon, nu in het algemeen gebeurtenissen, informatie en personen steeds sneller wisselen”, legt hij uit [1].
Kritiek van BBB op achtergrond
Het vertrek komt niet uit de lucht vallen. BBB-leider Caroline van der Plas noemde de Raad van State eerder “te politiek gekleurd” en vond dat er “veel D66-mensen” in zitten [1]. Deze kritiek kwam er omdat het instituut kritisch was op meerdere voorstellen van het kabinet-Schoof [1]. De Graaf is het niet met Van der Plas eens en vindt dat haar kritiek de rechtstaat ondermijnt [1]. Voor gewone burgers betekent dit debat veel: de Raad van State toetst namelijk alle wetten die hun leven raken en is de hoogste bestuursrechter als overheden fouten maken [GPT].
Zoektocht naar opvolger begint
Nu begint de zoektocht naar een nieuwe leider voor dit cruciale orgaan. De opvolger start op 1 juli 2026 en wordt bij koninklijk besluit benoemd, nadat de ministerraad goedkeuring heeft gegeven [1][2]. “Tot die tijd ben ik nog volop in functie”, benadrukt De Graaf. “De komende maanden zal voor mij weliswaar alles voor het laatst zijn, maar ik zal met dezelfde energie en inzet als de afgelopen jaren mijn werk blijven doen” [1]. De nieuwe vicevoorzitter krijgt de dagelijkse leiding over het orgaan dat de regering adviseert over wetsvoorstellen en als hoogste bestuursrechter fungeert [2]. Formeel is koning Willem-Alexander nog altijd de voorzitter, maar dat is puur ceremonieel [2].