Formatieonderhandelaars vluchten naar historisch landgoed om doorbraak te forceren
Hilversum, zondag, 14 december 2025.
D66, CDA en VVD zijn zondag naar het beroemde landgoed De Zwaluwenberg gevlucht om hun vastgelopen formatie nieuw leven in te blazen. Voor het eerst sinds de verkiezingen overnachten Jetten, Bontenbal en Yesilgöz samen op dezelfde plek - weg van de ‘ongezellige bunker’ van het Kamergebouw. Het landgoed werd eerder gebruikt voor cruciale doorbraken in de Nederlandse politiek, maar nu moeten de drie partijen een bijna onmogelijke puzzel oplossen: een stabiel kabinet vormen terwijl ze slechts 66 van de 150 Kamerzetels hebben. De deadline van 30 januari nadert snel en de financiële uitdagingen zijn enorm. Informateur Letschert hoopt dat de historische setting het wonder kan bewerkstelligen dat Den Haag niet lukte.
Intensieve gesprekken om financiële kloof te overbruggen
De drie partijleiders zitten deze dagen tot maandag vast op het landgoed om eindelijk meters te maken in hun onderhandelingen [1]. Informateur Rianne Letschert, die vorige week werd aangesteld nadat Sybrand Buma zijn opdracht had voltooid [2], koos bewust voor deze locatie om de partijen uit hun comfortzone te halen. “Als je alles aan een zakelijke vergadertafel met elkaar bespreekt, is het soms moeilijker tot elkaar te komen”, verklaarde Yesilgöz vrijdag al [1]. De financiële uitdaging is gigantisch: er staat een bezuiniging van ongeveer 7 miljard euro op de agenda, terwijl er tegelijkertijd miljarden nodig zijn voor defensie en economische investeringen [3]. Rob Jetten noemt de planning “rete-ambitieus” - en dat is nog zacht uitgedrukt met slechts 16 = 16 dagen tot de deadline van 30 januari [1].
Historische locatie voor politieke doorbraken
Landgoed De Zwaluwenberg heeft al vaker gefungeerd als redder in nood voor vastgelopen formaties [1][4]. In 2007 weken Balkenende, Bos en Rouvoet hier al uit voor hun cruciale onderhandelingen [4]. De setting werkt blijkbaar: weg van journalisten en Kamerleden kunnen politici elkaar echt in de ogen kijken zonder constant op hun woorden te hoeven letten. Bontenbal grapte dat hij “ook wel eens chagrijnig” kan zijn, maar benadrukte dat “niet alles persoonlijk” hoeft te zijn [5]. Dit weekend moeten de drie partijen hun geschillen over bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek, rekeningrijden en ontwikkelingssamenwerking oplossen [3] - onderwerpen waar ze diametraal tegenover elkaar staan.
Zoektocht naar brede steun blijft hoofdpijn
Zelfs als D66, CDA en VVD het eens worden, hebben ze nog steeds een probleem: met slechts 66 zetels missen ze een meerderheid [1][4]. Ze zullen andere partijen moeten overtuigen om hun plannen te steunen, maar dat blijkt lastig. GroenLinks-PvdA wil niet structureel een minderheidskabinet steunen [4], terwijl de VVD samenwerking met die partij volledig blokkeert [5]. JA21 wordt gezien als logische partner - samen zouden ze 75 zetels hebben [4] - maar D66 acht die samenwerking “heel onwaarschijnlijk” [5]. Bontenbal houdt de deur naar JA21 wel open en noemt het “het meest realistisch” [4]. Of de betovering van De Zwaluwenberg dit politieke raadsel kan oplossen, blijkt dinsdag als de partijleiders terugkeren naar Den Haag voor hun gewone Kamerwerk [1].