Vier partijen beginnen formatie met compleet verschillende wensen
Den Haag, woensdag, 5 november 2025.
Wouter Koolmees krijgt een lastige klus als verkenner. D66, VVD, JA21 en CDA willen allemaal iets anders. Jetten ziet GroenLinks-PvdA als logische partner. Yesilgöz sluit dat juist categorisch uit. Bontenbal vindt 75 zetels geen probleem, Eerdmans wel. De partijen liggen mijlenver uit elkaar voordat ze überhaupt aan tafel zitten.
Koolmees start vandaag met politieke relatietherapie
Wouter Koolmees begint vandaag zijn gesprekken met de fractieleiders [1][2]. De oud-D66-minister en huidige NS-topman erkent dat het ‘niet eenvoudig’ wordt [2]. Hij noemt het proces zelfs ‘een beetje relatietherapie’ [3]. Koolmees wil snel aan de slag en spreekt vandaag achtereenvolgens met acht fractieleiders [2]. Hij moet binnen een week zijn rapport inleveren [3]. De verkenner heeft ervaring: in 2021 hielp hij al bij de vorming van kabinet-Rutte IV [4][5]. Toen wist hij VVD, CDA, D66 en ChristenUnie te bewegen hun samenwerking voort te zetten [4]. Bronnen rond D66 melden dat Koolmees goed ligt bij zowel linkse als rechtse partijen [4].
Partijen liggen mijlenver uit elkaar over partners
D66-leider Rob Jetten wil een breed middenkabinet met GroenLinks-PvdA erbij [1][2]. ‘Eén kabinet ligt voor de hand, dat is met GroenLinks-PvdA. Dat is een logische variant, want dan heb je brede meerderheid in de Tweede Kamer’, zegt Jetten [1]. VVD-leider Dilan Yesilgöz sluit dat categorisch uit [1][2]. ‘Ik ga niet voor iets gezapigs met GroenLinks-PvdA, nog steeds niet. Dat gaat niet gebeuren, ik houd woord’, aldus Yesilgöz [1]. Ze herhaalt daarmee haar verkiezingsbelofte om niet met GroenLinks-PvdA in zee te gaan [1]. Voor gewone Nederlanders betekent dit dat een links kabinet er voorlopig niet inzit. Een rechtse coalitie blijft ook lastig.
Minderheidsregering zorgt voor verdeeldheid
CDA-leider Henri Bontenbal vindt het geen probleem als een kabinet van D66, VVD, CDA en JA21 geen meerderheid heeft [1]. ‘Het is een kwetsbaarheid. Maar de vraag is, wat is stabiel? Je moet ook in de Eerste Kamer op zoek naar steun vanuit de oppositie’, zegt Bontenbal [1]. JA21-leider Joost Eerdmans denkt daar heel anders over [1]. ‘Ik ben geen voorstander van 75-zetel-kabinet’, stelt Eerdmans [1]. Hij vindt dat niet stabiel genoeg [1]. Voor kiezers betekent dit dat een regering mogelijk voortdurend op zoek moet naar steun bij andere partijen. Dat maakt het doorvoeren van beleid lastiger en trager. Koolmees krijgt de taak om van deze tegenstellingen chocolade te maken [1].