Poolse premier dreigt asielrecht op te schorten
Warschau, zaterdag, 12 oktober 2024.
Donald Tusk wil asielrecht tijdelijk opheffen om illegale migratie tegen te gaan. Hij beschuldigt Rusland en Wit-Rusland van misbruik. Nederland volgt de situatie met interesse. Mensenrechtenactivisten noemen het plan ongrondwettelijk.
Spanningen aan de grens
Polen bevindt zich midden in een politieke storm nu premier Donald Tusk heeft aangekondigd dat hij het asielrecht tijdelijk wil opschorten. Het plan komt als reactie op de aanhoudende migratiecrisis aan de grens met Wit-Rusland, die al sinds 2021 voor spanningen zorgt. Tusk beschuldigt Rusland en Wit-Rusland ervan migranten als politiek drukmiddel te gebruiken, wat volgens hem indruist tegen de essentie van het recht op asiel. De premier wil ‘de illegale migratie naar Polen tot een minimum herleiden’ en benadrukt dat hij Europese goedkeuring zal eisen voor zijn besluit[1].
Nederland kijkt mee
Het besluit van Tusk trekt ook de aandacht van Nederland. Minister Marjolein Faber van Asielzaken volgt het Poolse voorbeeld met interesse en overweegt een vergelijkbare aanpak. Ze is bezig met het ‘deugdelijk motiveren’ van haar plan om het staatsnoodrecht in te roepen en bezocht begin oktober Polen om meer te leren over hun aanpak van de migratiecrisis. In Nederland zou een dergelijke beslissing een wijziging van de EU-verdragen vereisen, wat een complex en tijdrovend proces is[2].
Kritiek en controverse
Het voorstel van Tusk stuit op stevige kritiek van mensenrechtenorganisaties, waaronder de Poolse migrantenorganisatie Grupa Granica, die het plan als ongrondwettelijk bestempelen. Ze verwijten Tusk dat hij de grondwet schendt terwijl hij had beloofd deze te verdedigen. De controverse rond het opschorten van het asielrecht roept vragen op over de balans tussen nationale veiligheid en internationale verplichtingen. Mensenrechtenactivisten vrezen dat dergelijke maatregelen de rechten van vluchtelingen verder zullen ondermijnen in een toch al gespannen Europa[3].