Europa staat alleen terwijl Trump vrede dicteert zonder bondgenoten

2025-12-11 buitenland

Washington, donderdag, 11 december 2025.
Trump sluit Europa buiten van vredesonderhandelingen over Oekraïne en dwingt het continent tot strategische autonomie. Washington herdefiniëert zijn veiligheidsstrategie zonder Europese inbreng, terwijl Poetin verwelkomt dat Amerika geen directe kritiek meer uit op het Kremlin. Zelensky biedt verkiezingen aan binnen 60-90 dagen om Trumps druk te weerstaan, maar Europa worstelt met militaire afhankelijkheid van de VS.

Trump dicteert vredesvoorwaarden vanuit Washington

De Verenigde Staten onderhandelen over vredesvoorstellen voor Oekraïne zonder Europese bondgenoten erbij te betrekken [1]. Trump verhoogde op 8 december de druk op Zelensky om het Amerikaanse vredesplan te tekenen, waarbij hij beweerde dat Rusland in het voordeel is en Oekraïne zich in een ‘verliezende’ positie bevindt [4]. De nieuwe Amerikaanse nationale veiligheidsstrategie stelt vraagtekens bij de NAVO-principes en signaleert een focus op het westelijk halfrond [1]. Opmerkelijk is dat deze strategie directe kritiek op het Kremlin vermijdt, wat Moskou verwelkomde [1]. Trump noemde Europese leiders op 9 december ‘zwakke mensen die niet weten wat ze moeten doen’ [1][4]. Het Witte Huis liet weten dat Trump ‘extreem gefrustreerd’ is met beide kanten van de oorlog en ‘ziek is van vergaderingen alleen om te vergaderen’ [8].

Zelensky biedt verkiezingen aan onder druk

Onder toenemende Amerikaanse druk kondigde Zelensky op 9 december aan dat hij bereid is om binnen 60 tot 90 dagen oorlogstijdverkiezingen te houden - dus tussen 7 februari en 9 maart 2026 - als het Oekraïense parlement dit toestaat en buitenlandse bondgenoten helpen [2]. Dit aanbod kwam nadat Trump hem ervan beschuldigde zich vast te klampen aan de macht [2]. De Oekraïense grondwet verbiedt echter verkiezingen tijdens oorlogstijd [2]. Zelensky benadrukte dat ‘dit een kwestie is voor het Oekraïense volk, niet voor mensen uit andere staten’ [2]. Ook paus Leo XIV mengde zich in het debat door te stellen dat ‘het zoeken naar een vredesakkoord zonder Europa in de gesprekken onrealistisch is, aangezien de oorlog in Europa plaatsvindt’ [2]. Zelensky voerde op 8 december gesprekken met de Britse premier Keir Starmer, de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse kanselier Friedrich Merz in Londen, waarbij hij hun steun kreeg [4].

Europa zoekt strategische autonomie zonder eenheid

Europese hoofdsteden realiseren zich dat het continent zichzelf misschien binnenkort moet beschermen op manieren die niet meer zijn voorgekomen sinds de Tweede Wereldoorlog [1]. Pavel Baev van onderzoeksinstituut PRIO stelt dat ‘Europese regeringen de noodzaak van strategische autonomie niet langer kunnen ontkennen’ [1]. Europa heeft echter structurele beperkingen, waaronder lange militaire toeleveringsketens en afhankelijkheid van Amerikaanse systemen [1]. Judy Dempsey van Carnegie Europe waarschuwt dat ‘Europa niet langer kan wachten om te zien welke verdere pro-Russische stappen Trump zal ondernemen’ [1]. De Deense EU-minister Marie Bjerre zei ‘zeer verrast’ te zijn door de recente kritiek van Washington op de EU en de Europese democratie [1]. Ondertussen werkten Europese functionarissen op 10 en 11 december in Lviv aan Oekraïnes EU-toetreding en kwamen de Europese Commissie en Kiev een 10-puntenactieplan overeen om corruptie aan te pakken [5][7]. EU-ambassadeurs stemden op 10 december in met het bevriezen van Russische activa in Europa tot het ‘einde van de Russische agressie’ [6].

Bronnen

Trump vredesplan Europese veiligheid