Songfestival krijgt nieuwe stemregels na opschudding om Israëlische overheidscampagne
Hilversum, vrijdag, 21 november 2025.
De EBU halveert het aantal stemmen per persoon van 20 naar 10 en brengt jury’s terug naar de halve finales. De aanpassingen volgen na bewijs dat de Israëlische regering advertenties plaatste om kiezers te instrueren hoe ze maximaal op hun inzending konden stemmen.
Sancties tegen regeringscampagnes
De EBU kondigde vrijdag 21 november 2025 aan dat landen sancties krijgen als hun regeringen zich mengen in de promotie van hun songfestivalinzending [1][2]. De maatregel komt er na bewijs dat de Israëlische regering in 2025 een advertentiecampagne voerde die meer dan 68 miljoen impressies opleverde [3]. Die campagne gaf kiezers concrete instructies hoe ze al hun 20 toegestane stemmen op Israël konden uitbrengen [3]. Martin Green, directeur van het songfestival, zegt: “We hebben geluisterd en we hebben gehandeld. Het songfestival moet een neutrale ruimte blijven en mag niet geïnstrumentaliseerd worden” [1]. De nieuwe regels verbieden “onevenredige promotiecampagnes, vooral wanneer uitgevoerd of ondersteund door derden, inclusief regeringen of overheidsinstanties” [2].
Minder stemmen, meer jury’s
Vanaf 2026 kunnen fans nog maar 10 keer stemmen in plaats van 20, een halvering die moet zorgen dat steun meer gespreid wordt over verschillende acts [1][2]. De professionele jury’s keren ook terug naar de halve finales voor het eerst sinds 2022, met uitgebreide panels van 7 in plaats van 5 leden [1][2]. Die jury’s krijgen meer diversiteit, met verplicht minstens twee leden tussen 18 en 25 jaar [2]. De technische beveiliging wordt ook aangescherpt om gecoördineerde of frauduleuze stemmingen te detecteren [1][2]. Deze maatregelen moeten ervoor zorgen dat “elke stem telt en elke stem gehoord wordt,” aldus Green [2].
Nederlandse druk werpt vruchten af
De wijzigingen komen er mede na druk van de Nederlandse omroep AvroTros, die aangekondigd had niet mee te doen als Israël weer deelneemt vanwege “het voortdurende en ernstige menselijke leed in Gaza” [1]. Ook Spanje, België en andere landen vroegen zich af of het stemmen wel eerlijk verliep [1]. De nieuwe regels gaan in tijdens het 70e songfestival op 12, 14 en 16 mei 2026 in Wenen [2]. Of deze maatregelen genoeg zijn om de Nederlandse omroep terug te krijgen, blijft afwachten. De EBU beslist in december over Israëls deelname aan het festival van volgend jaar [4].