Apocalyptische Visie: Hoe Iran Religie Omzet in Geopolitieke Strategie
Teheran, zaterdag, 28 juni 2025.
Iran beschouwt de Verenigde Staten en Israël niet alleen als politieke tegenstanders, maar als religieuze vijanden in een eindstrijd. Het regime baseert zijn militaire opbouw op een apocalyptische interpretatie waarbij de komst van de Mahdi, de islamitische messias, centraal staat. Deze religieuze ideologie vormt de fundamentele drijfveer achter Iran’s internationale betrekkingen, waarbij het land gelooft dat een religieus bepaalde confrontatie onvermijdelijk is. De verwachting van een eindstrijd rechtvaardigt momenteel de militaire expansie en vijandige houding tegenover westerse landen.
De religieuze ideologie achter Iran’s militaire strategie
Het Iraanse regime beschouwt zijn vijandschap met de Verenigde Staten en Israël niet als een louter politiek conflict, maar als een religieus voorbestemde eindstrijd. Historicus Peyman Jafari onthult dat het regime de lijdensweg van de Palestijnen gebruikt als externe rechtvaardiging voor zijn vijandige houding [3]. De apocalyptische visie draait om de verwachte terugkeer van de Mahdi, de islamitische messias, waarbij Jezus als zijn metgezel zou terugkeren [1]. Voormalig ayatollah Ruhollah Khomeini veranderde een cruciale interpretatie: Iran moest niet passief wachten, maar actief bijdragen aan deze eindstrijd [1].
Binnenlandse verdeeldheid versus regime-narratief
Ondanks de apocalyptische retoriek van het regime is de Iraanse samenleving verdeeld. Onderzoeker Golkar stelt dat slechts ongeveer 20% van de bevolking achter het regime staat [2]. Sterker nog, 40% identificeert zich niet eens als moslim, en twee derde zou willen dat religie gescheiden blijft van de staat [2]. De religieuze autoriteiten verliezen geleidelijk hun greep op de bevolking, wat de geloofwaardigheid van hun apocalyptische narratief ondermijnt [3].
Internationale implicaties van een religieus gemotiveerde strategie
Iran’s apocalyptische visie beïnvloedt direct zijn nucleaire programma en militaire ambities. Het land verhoogde zijn uraniumverrijking tot 60% als waarschuwingssignaal na de terugtrekking van de VS uit de nucleaire deal [3]. Jafari benadrukt echter dat Iran’s nucleaire programma eerder een onderhandelingsinstrument is dan een serieuze nucleaire bedreiging [3]. De internationale gemeenschap moet deze complexe dynamiek begrijpen: een regime dat zijn eigen bevolking verdeelt, maar tegelijkertijd een gevaarlijke religieus gemotiveerde buitenlandse politiek voert [1][2][3].