Tweede Kamer maakt illegaliteit strafbaar maar beschermt hulpverleners
Den Haag, donderdag, 18 december 2025.
De Tweede Kamer stemde donderdag in met een aangepast asielplan dat illegaal verblijf strafbaar stelt, maar hulp aan illegalen niet. 91 kamerleden stemden voor, 59 tegen. Het compromis van minister Van Weel maakt de weg vrij naar de Eerste Kamer voor de omstreden asielwetten. Christelijke partijen zoals CDA en SGP konden nu instemmen omdat kerken en vrijwilligers niet vervolgd worden voor het bieden van onderdak of voedsel. De PVV had liever gezien dat alle hulp strafbaar werd, maar steunde het plan alsnog. GroenLinks-PvdA en D66 blijven tegen vanwege praktische bezwaren over uitvoerbaarheid.
Van ‘kop soep-plan’ naar politieke doorbraak
Het aangepaste plan van minister Van Weel bouwt voort op het zogeheten ‘kop soep-plan’ dat eerder deze maand voor politieke commotie zorgde [1]. De demissionair minister heeft nu een novelle opgesteld waarin staat dat ‘deelnemen aan dit misdrijf, anders dan als pleger niet strafbaar’ is [1]. Met andere woorden: wie een bord eten of onderdak aanbiedt aan illegalen, wordt niet gezien als medeplichtige. Deze formulering overtuigde het CDA en de SGP om van gedachten te veranderen [1]. Beide christelijke partijen vreesden eerder dat kerken niet meer ‘barmhartig’ mochten zijn voor mensen die op straat zwerven [1].
Eerste Kamer wordt volgende horde
Door deze goedkeuring kunnen de twee asielwetsvoorstellen van voormalig minister Faber (PVV) nu naar de Eerste Kamer [1]. Van Weel wilde de wetten nog net voor kerst door de Tweede Kamer krijgen [1]. Hij zei onlangs in Nieuwsuur dat er anders ‘een groot probleem’ was: ‘Dan ben ik niet erg hoopvol dat een volgend kabinet wel wat aan migratie gaat doen’ [1]. Het aangepaste plan zorgt er waarschijnlijk voor dat er ook een meerderheid voor de asielnoodmaatregelenwet is in de Eerste Kamer [2]. Deze wet houdt in dat asielvergunningen nog maar 3 jaar geldig zijn in plaats van 5 jaar [2].
Kritiek blijft op uitvoerbaarheid
GroenLinks-PvdA, D66, Partij voor de Dieren en ChristenUnie stemden tegen de strafbaarstelling van illegaliteit [1]. Zij denken dat het plan onuitvoerbaar is en dat het personeel in de asielketen met meer werkdruk wordt opgezadeld [1]. VluchtelingenWerk waarschuwt dat mensen mogelijk niet meer hulp zullen zoeken en zullen verdwijnen voor de autoriteiten [2]. Van Weel zei eerder dat hij ‘geen grootschalige klopjachten’ op illegalen verwacht [1]. Hij ziet de strafbaarstelling als ‘een extra middel voor mensen die naar hun land terug moeten’ [1]. Ook maatschappelijke organisaties, gemeenten en politie uiten zorgen of hulpverleners vervolgd kunnen worden [2].