Europa wil aanpassingen aan Amerikaans vredesplan voor Oekraïne voordat akkoord mogelijk is

2025-11-23 buitenland

Brussel, zondag, 23 november 2025.
Dertien westerse landen accepteren het controversiële 28-puntenplan van Trump als uitgangspunt, maar eisen belangrijke wijzigingen. Het plan vereist dat Oekraïne grote gebieden opgeeft aan Rusland en nooit lid wordt van de NAVO, terwijl het leger wordt beperkt tot 600.000 soldaten.

Europese kritiek op omstreden vredesvoorstel

De Verenigde Staten presenteerden afgelopen donderdag een omstreden 28-puntenplan aan de Oekraïense president Volodymyr Zelensky [1]. Europese leiders reageerden zaterdagmiddag in een gezamenlijke verklaring waarin dertien landen, waaronder Nederland onder premier Dick Schoof, het plan verwelkomen als ‘basis’ maar benadrukken dat er ‘aanvullend werk’ nodig is [2][3]. Het plan werd opgesteld door Amerikaanse en Russische onderhandelaars zonder betrokkenheid van Oekraïne of Europese bondgenoten [4]. De Europese zorgen zijn concreet: het voorstel zou Oekraïne kwetsbaar maken door de strijdkrachten te beperken tot 600.000 militairen en vereist dat het land gebieden in de Donbas opgeeft die het nu nog controleert [1][2].

Concrete bezwaren tegen territoriale concessies

Het Amerikaanse plan bevat harde eisen waar Europa moeite mee heeft. Oekraïne zou volgens het voorstel Krim, Loehansk en Donetsk moeten erkennen als Russisch grondgebied, terwijl Cherson en Zaporizja ‘bevroren’ blijven langs de huidige contactlijn [5][6]. Voor gewone Oekraïners betekent dit dat miljoenen landgenoten permanent onder Russische controle komen. De Europese leiders benadrukken expliciet dat ‘het niet mogelijk moet zijn om landsgrenzen te wijzigen met militair geweld’ [1][2]. Daarnaast mag Oekraïne nooit NAVO-lid worden, maar wel op termijn toetreden tot de EU [1]. Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot stelde duidelijk: ‘De Oekraïners willen geen enkele vorm van capitulatie’ [7].

Gesprekken in Zwitserland en Amerikaanse druk

Ondertussen kondigde Oekraïne aan dat het ‘in de komende dagen’ in Zwitserland gesprekken voert met een Amerikaanse delegatie over het vredeskader [3]. De timing is cruciaal: de Trump-regering zou Oekraïne onder druk zetten om vóór 27 november akkoord te gaan met het plan [8]. President Zelensky zei dat zijn land voor een moeilijke keuze staat: ‘het verlies van zijn waardigheid of het verliezen van de Verenigde Staten als partner’ [3]. Het plan bevat ook financiële prikkels: 100 miljard aan bevroren Russische activa zou worden geïnvesteerd in de wederopbouw van Oekraïne, met Europa dat nog eens 100 miljard bijdraagt [6]. Voor Rusland betekent het plan geleidelijke opheffing van sancties en herintrede in de G8 [9]. De komende week wordt volgens Zelensky ‘erg lastig’ terwijl de onderhandelingen doorgaan [3].

Bronnen

Oekraïne wapenstilstand Europese leiders