Israël blokkeert Nederlandse hulporganisaties in Gaza terwijl humanitaire crisis escaleert

2025-12-30 buitenland

Gaza, dinsdag, 30 december 2025.
Vanaf 1 januari verliest Artsen Zonder Grenzen samen met 36 andere hulporganisaties hun vergunning om in Gaza te werken. Israël eist dat organisaties personeelslijsten en financiële gegevens delen om Hamas-infiltratie tegen te gaan. De timing is schrijnend: terwijl 1,3 miljoen Gazanen dringend hulp nodig hebben en de helft van alle ziekenhuizen amper functioneert, verdwijnt een kwart van alle internationale hulpverlening. Tien landen waarschuwen dat de situatie ‘catastrofaal’ wordt. Nederlandse organisaties zoals War Child en Oxfam Novib treffen hetzelfde lot, ondanks dat Artsen Zonder Grenzen een vijfde van alle ziekenhuisbedden in Gaza ondersteunt.

Nieuwe regels dwingen organisaties tot personeelslijsten delen

Israël voerde in maart 2025 nieuwe regels in die buitenlandse hulporganisaties verplichten om uitgebreide documentatie in te dienen [7]. Organisaties moeten nu lijsten van buitenlandse en Palestijnse werknemers delen, inclusief paspoort- en identificatienummers [7]. Het land kan registraties weigeren als organisaties Israëls bestaansrecht ontkennen, boycotcampagnes steunen of de aanval van 7 oktober 2025 ontkennen [4][7]. Minister van Diaspora Zaken Amichai Chikli rechtvaardigt de maatregel: “De boodschap is duidelijk: humanitaire hulp is welkom - het misbruiken van humanitaire kaders voor terrorisme niet” [4][7]. Veiligheidsdiensten ontdekten volgens Israël dat sommige NGO-medewerkers betrokken waren bij terroristische activiteiten [7]. In 2024 werden twee medewerkers van Artsen Zonder Grenzen geïdentificeerd als leden van Hamas en Islamitische Jihad [7]. De deadline voor registratie werd verlengd tot eind december 2025, maar 37 organisaties - ongeveer 15% van alle NGO’s in Gaza - slaagden er niet in te voldoen aan de eisen [4][7].

Humanitaire gevolgen treffen 2 miljoen Gazanen direct

De timing van het verbod is dramatisch voor Gaza’s 2 miljoen inwoners [6]. Artsen Zonder Grenzen ondersteunt ongeveer 20% van alle ziekenhuisbedden in Gaza en een derde van alle geboorten [4][8]. De organisatie verzorgde dit jaar ruim 100.000 gewonden en verleende geestelijke gezondheidszorg aan tienduizenden mensen [1]. Nu de winter invalt, kampen Gazanen met hevige regenval en dalende temperaturen terwijl meer dan de helft van de ziekenhuizen slechts gedeeltelijk functioneren [2]. Zo’n 1,3 miljoen mensen hebben dringend onderdakondersteuning nodig en 740.000 mensen lopen risico op giftige overstromingen [5]. Organisaties die in Israël gevestigd zijn, moeten zelfs voor 1 maart 2026 het land verlaten [3]. Shaina Low van de Noorse Vluchtelingenraad waarschuwt: “Ondanks het staakt-het-vuren zijn de behoeften in Gaza enorm, maar wij en tientallen andere organisaties worden geblokkeerd om essentiële levensreddende hulp te brengen” [4].

Internationale kritiek groeit terwijl Israël 99% hulpbehoud claimt

Tien landen - waaronder Canada, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Nederland - noemen de situatie in een gezamenlijke brief “catastrofaal” [1][2]. Ze roepen Israël op om onbelemmerd noodhulp toe te laten en alle grensovergangen te openen [5]. De ministers willen minimaal 4.200 vrachtwagens per week, waarvan 250 VN-trucks dagelijks [5]. Een woordvoerder van Israëls ministerie van Buitenlandse Zaken beweert dat 99% van de humanitaire hulp aan Gaza ongemoeid blijft [1]. Israëls coördinator van overheidsactiviteiten (COGAT) stelt dat de 37 getroffen organisaties sinds het staakt-het-vuren van 10 oktober geen hulp hebben verleend en hun bijdrage voorheen slechts 1% van het totale hulpvolume bedroeg [7][8]. Hulporganisaties spreken dit tegen en waarschuwen dat Palestijnse burgers de dupe worden van arbitraire regels. Save the Children-directeur Pim Kraan noemt het “de zoveelste klap in Israëls strijd om hulp te criminaliseren” [1].

Bronnen

hulporganisaties Gaza Artsen Zonder Grenzen