Nederland staat op de rand van nieuwe verkiezingen omdat vijf partijen elkaar niet kunnen vinden
Den Haag, vrijdag, 5 december 2025.
De kabinetsformatie is compleet vastgelopen nadat informateur Buma donderdag constateerde dat geen enkele coalitie werkt. Vandaag zitten vijf partijleiders samen om de impasse te doorbreken. VVD weigert nog steeds met GroenLinks-PvdA, terwijl D66 grote moeite heeft met JA21. Ook een minderheidskabinet krijgt onvoldoende steun. Als er geen beweging komt, zijn nieuwe verkiezingen het enige alternatief.
Alle coalitievormen stuiten op verzet
Informateur Buma concludeerde donderdagavond dat er simpelweg geen werkbare regering te vormen valt [1]. Een meerderheidscoalitie van D66, CDA, GroenLinks-PvdA en VVD blijft onmogelijk omdat de VVD weigert samen te werken met Jesse Klaver’s partij [2]. Ook een centrumrechts kabinet van D66, VVD, CDA en JA21 gaat niet door omdat D66 grote moeite heeft met JA21 [3]. Zelfs een minderheidskabinet krijgt onvoldoende steun - GroenLinks-PvdA-leider Klaver noemt dit ‘een cruciale fout’ die de ‘arrogantie van de macht’ van de VVD zou belonen [4]. JA21 heeft ook al aangegeven weinig te zien in een minderheidskabinet [2]. Het resultaat: Nederland zit in een politieke impasse waar geen uitweg uit lijkt.
Crisisgesprek als laatste redmiddel
Vandaag om 10:00 neemt Buma een ongebruikelijke stap door alle vijf partijleiders tegelijk uit te nodigen voor een gezamenlijk gesprek [5][6]. Rob Jetten (D66), Henri Bontenbal (CDA), Dilan Yesilgöz (VVD), Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) en Joost Eerdmans (JA21) zitten samen om de impasse te doorbreken. Bontenbal hoopt dat direct contact helpt: ‘Als je elkaar in de ogen kijkt, is het minder makkelijk om lelijke dingen over elkaar te zeggen’ [6]. Buma erkent het risico dat partijen ruzie krijgen tijdens het gesprek, maar ziet geen andere uitweg [3]. ‘Alle posities zijn nu nog hetzelfde als het begin’, constateert hij, terwijl hij de partijen oproept tot beweging [1]. De PVV is bewust niet uitgenodigd omdat geen van de grote partijen met Wilders wil regeren [2].
Nieuwe verkiezingen dreigen steeds meer
Als er vandaag geen doorbraak komt, ziet politicoloog Mariken van der Velden van de VU geen andere optie dan dat Buma ‘terug zal moeten naar de koning met de boodschap dat er nieuwe verkiezingen uitgeschreven moeten worden’ [1]. Voor gewone Nederlanders betekent dit nog maanden onzekerheid over belangrijke plannen zoals de hypotheekrenteaftrek, het eigen risico in de zorg en het stikstofbeleid [7]. Het zou de tweede keer in korte tijd zijn dat Nederland naar de stembus moet omdat partijen elkaar niet kunnen vinden. De formatie bevindt zich nu in de kritieke fase waarin fundamentele keuzes gemaakt moeten worden over de toekomst van het Nederlandse politieke landschap [8]. Zonder beweging van ten minste één partij zijn nieuwe verkiezingen het enige alternatief [1].