Europa maakt eerste officiële lijst van veilige landen waar asielzoekers sneller kunnen worden teruggestuurd
Brussel, donderdag, 18 december 2025.
Zeven landen staan nu op Europa’s eerste gezamenlijke lijst van veilige herkomstlanden: Bangladesh, Colombia, Egypte, India, Kosovo, Marokko en Tunesië. Asielzoekers uit deze landen krijgen vanaf juni 2026 een versnelde procedure en minder kans op een verblijfsvergunning. Nederland ontving in september het hoogste aantal alleenstaande minderjarige asielzoekers in Europa. De nieuwe regels maken onderdeel uit van een grote hervorming van het Europese migratiebeleid. Mensenrechtenorganisaties waarschuwen voor ‘politiestaatpraktijken’ en voorspellen juridische procedures tegen de nieuwe wetgeving.
Versnelde afhandeling vanaf juni 2026
Het Europees Parlement en de Raad van de EU bereikten op 17 december 2025 een politiek akkoord over de eerste EU-wijde lijst van veilige herkomstlanden [1]. Asielverzoeken van mensen uit Bangladesh, Colombia, Egypte, Kosovo, India, Marokko en Tunesië krijgen vanaf 12 juni 2026 een versnelde behandeling [1][4]. Ook EU-kandidaat-lidstaten worden automatisch als veilig beschouwd, tenzij het erkenningspercentage boven de 20% uitkomt of er sprake is van willekeurig geweld [1]. Voor Colombiaanse asielzoekers betekent dit een dramatische verandering: hun erkenningspercentage daalde al naar ongeveer 5% in 2024 [5]. De nieuwe regels halen het automatische recht weg om in een EU-land te blijven tijdens een beroepsprocedure [5]. Rapporteur Alessandro Ciriani noemt het ‘een keerpunt in de EU’s omgang met migratie’ en belooft ‘afdwingbare regels en gedeelde verantwoordelijkheid’ [1].
Nederland koploper bij minderjarige asielzoekers
Nederland ontving in september 2025 het hoogste aantal asielaanvragen van alleenstaande minderjarigen in de EU: 440 van de in totaal 1.775 [3]. De meeste van deze kinderen kwamen uit Eritrea (295) [3]. Het totale aantal eerste asielaanvragen in de EU steeg in september met 13.66 procent naar 58.495 vergeleken met augustus [3]. Deze cijfers tonen waarom EU-ministers op 16 december 2025 nieuwe deportatieregels goedkeurden, inclusief ‘terugkeercentra’ in derde landen en een fonds van 420 miljoen euro [4]. Deens minister Rasmus Stoklund stelt: ‘We kunnen mensen afwijzen die geen reden hebben voor asiel in Europa en hen sneller terugsturen. Het mogen niet de mensensmokkelaars zijn die de toegang tot Europa controleren’ [4].
Kritiek op ‘politiestaatpraktijken’
Mensenrechtenorganisaties waarschuwen voor de gevolgen van de nieuwe wetgeving. Silvia Carta van het Platform voor Internationale Samenwerking betreffende Ongedocumenteerde Migranten noemt de voorstellen ‘kenmerken van een politiestaat’ omdat autoriteiten met brede discretionaire bevoegdheden privéwoningen kunnen betreden [4]. Amnesty International kritiseert dat ‘een versneld deportatieregime baseren op statistische gemiddelden en diplomatiek gemak een ernstige fout is’ [5]. In Colombia werden dit jaar meer dan 160 sociale leiders en mensenrechtenverdedigers gedood, terwijl het EU-Hof in 2024 bepaalde dat een land alleen ‘veilig’ kan worden genoemd als het hele grondgebied voldoet aan de standaard [5]. Burgerrechtorganisaties en vluchtelingenorganisaties kondigden al juridische procedures aan tegen de nieuwe regels [5].