Rechter moet grenzen bepalen: klimaatactivisten riskeren werkstraffen tot 120 uur
Nederland, donderdag, 18 september 2025.
Zes Extinction Rebellion-activisten stonden gisteren terecht voor strafbare feiten tijdens klimaatprotesten. Het OM eiste straffen tot 120 uur werkstraf voor onder meer het verstoren van een gemeenteraadsvergadering in Westland, mishandeling van beveiligers en het bekladden van overheidsgebouwen. De rechtszaak moet duidelijkheid scheppen waar de grens ligt tussen demonstratierecht en criminaliteit. ‘Het demonstratierecht is geen vrijbrief om strafbare feiten te plegen’, benadrukte de officier van justitie. De activisten zien zichzelf als burgerlijk ongehoorzaam, niet als criminelen. Een 67-jarige verdachte: ‘Wij zijn het gillende brandalarm, maar worden gecriminaliseerd in plaats van dat de brand wordt geblust.’
Van Den Haag tot Westland: acties kosten gemeenten duizenden euro’s
De zes verdachten pleegden hun acties verspreid over verschillende locaties in Nederland [1]. Sam Schwencke (27) uit Rijswijk bekende dat hij in 2023 en 2024 een tunnelwand in Den Haag bekladde met ‘Stop fossiele subsidies’ en roze verf spoot op ramen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat [2]. Trees Lammers (67) uit Hilversum maakte zich vast aan een barrier bij de A12-tunnel op 14 februari 2023 [4]. De gemeente Den Haag betaalde €20.000 om de tunnelbak schoon te maken en wil deze kosten verhalen op de actievoerders [4]. In december 2023 verstoren activisten een gemeenteraadsvergadering in Westland door vanaf de publieke tribune de vergaderruimte binnen te lopen, waardoor de vergadering moest worden stilgelegd [6]. Het OM ziet dit als een ‘ernstige verstoring van het democratisch proces’ [6].
Strafeisen variëren van boetes tot 120 uur werkstraf
Het Openbaar Ministerie eiste verschillende straffen tegen de zes activisten [1][6]. De zwaarste straf werd geëist tegen een 45-jarige man uit Amsterdam: 120 uur werkstraf [1]. Andere eisen: 30 uur werkstraf tegen een 32-jarige Amsterdammer, 20 uur werkstraf tegen Trees Lammers uit Hilversum, 20 uur werkstraf tegen de 27-jarige vrouw uit Rijswijk, 30 uur werkstraf tegen een 44-jarige Utrechter, en €750 boete tegen een 28-jarige Fries [1]. Een actievoerder wordt beschuldigd van mishandeling omdat hij ‘een beveiliger bij de keel greep’ [6]. Ook blokkades van de A12 spelen een rol, waarbij in januari 2025 twee ambulances werden gehinderd [4].
Activisten blijven bij hun standpunt: ‘De brand moet geblust worden’
De verdachten zien zichzelf nadrukkelijk niet als criminelen. ‘Ik heb me aangesloten bij Extinction Rebellion omdat ze zeggen: als je de strijd niet kunt winnen volgens de regels, dan moet je die regels breken’, verklaarde Sam Schwencke [2]. Trees Lammers was duidelijk over haar voornemens: ‘Elk uur werkstraf vind ik te veel. Wij van Extinction Rebellion zijn het gillende, irritante brandalarm. In plaats van de brand te blussen, worden wij gecriminaliseerd. Welke straf ik ook krijg, ik zal doorgaan met actievoeren’ [2]. Het OM benadrukte dat het ‘over het algemeen terughoudend is met het vervolgen van vreedzame activisten’ omdat demonstreren een belangrijk grondrecht is [2]. De rechtbank doet later uitspraak over deze principiële zaak [6].