Minister Wiersma geeft toe aan rechter en maakt gevoelige stikstofgegevens boeren openbaar
Arnhem, donderdag, 18 september 2025.
Demissionair minister Wiersma moest woensdag de uitstootgegevens van Gelderse veehouderijen vrijgeven na een rechtelijke dwangsom van 50.000 euro per dag. Deze gevoelige agrarische data waren al jaren onderwerp van juridische strijd tussen journalisten en het ministerie.
Rechtbank dwingt openbaarmaking af
De rechtbank Overijssel oordeelde begin september dat openbaarmaking ‘onontkoombaar’ is en ‘op geen enkele grond kan worden geweigerd’ [1][2]. De rechter wees daarbij op de aanstaande Kamerverkiezingen in oktober [1]. ‘Het publiek moet kunnen worden geïnformeerd over de effectiviteit van het stikstofbeleid’, stelde de rechtbank [1]. Wiersma had de publicatie eerder geblokkeerd, terwijl haar voorganger Piet Adema (ChristenUnie) en uitvoeringsdienst RVO de gegevens wél wilden vrijgeven [2]. De rechtbank noemde dit zelfs ‘misbruik van bevoegdheden’ door de minister [2].
Gevoelige data over dieren en stallen
Het gaat om uitstootgegevens van Gelderse veehouders over 2023 [1][2]. De cijfers bevatten bijvoorbeeld het aantal dieren bij veehouderijen en locaties van stallen [1][2]. Journalisten van Omroep Gelderland, NRC en Follow the Money willen deze data gebruiken om onderzoek te doen naar de effectiviteit van het stikstofbeleid [1][2]. Boerenorganisaties zoals LTO en Farmers Defence Force verzetten zich tegen publicatie omdat boeren vaak op hetzelfde adres wonen als hun bedrijf, waardoor hun huisadres bekend wordt [2]. Die gegevens zijn echter al openbaar via registers als de Kamer van Koophandel [2].
Meer rechtszaken volgen
De zaak loopt al sinds eind 2022 [2]. Naast de vrijgegeven cijfers van 2023 vroegen de journalisten ook om data uit 2020, 2021 en 2022 [1][2]. Die verzoeken liggen nog bij de hoogste rechter, de Raad van State [1][2]. Met het vrijgeven van de gegevens voorkomt Wiersma een dwangsom die kon oplopen tot 1 miljoen euro [1][2]. Voor elke dag dat ze zou weigeren, moest het ministerie 50.000 euro betalen aan Omroep Gelderland [1][2].