Europese Commissie wijst Nederland definitief af: geen uitzonderingen meer voor boeren bij bemesting
Den Haag, zaterdag, 27 december 2025.
Nederland krijgt geen nieuwe derogatie om meer mest uit te rijden dan de EU-norm van 170 kg per hectare toestaat. De Commissie vindt dat Nederland tekortschiet bij waterkwaliteitsdoelen. Opvallend: Ierland kreeg wel een nieuwe driejarige uitzondering deze maand. Nederlandse boeren zitten nu zonder duidelijkheid over nieuwe mestregels vanaf 1 januari 2026.
Tweede klap in één week: boeren zitten zonder duidelijkheid
Nederlandse boeren kregen deze week twee rake klappen. Eerst wees de Tweede Kamer het 8e actieprogramma Nitraatrichtlijn af op 19 december [1]. Nu wijst Brussel ook het derogatieverzoek van minister Femke Wiersma definitief af [1][2]. Het gevolg: vanaf 1 januari 2026 weet niemand welke mestregels er gelden [2]. ‘Boeren en tuinders eindigen 2025 met een nieuwe golf van juridische onduidelijkheid’, stelt LTO Nederland [2]. Zoals eerder geschreven in ons artikel over de mestuitzondering krijgen boeren nu [https://dgki.nl/50df5f8-mestregels-landbouwminister/] te maken met hogere kosten voor mestafvoer zonder duidelijke alternatieve regels.
Ierland wel, Nederland niet: waarom de ene wel uitzondering krijgt
Brussel geeft Ierland deze maand wel een nieuwe driejarige derogatie [1][3]. Dat terwijl ook de Ierse waterkwaliteit achteruitgaat [1]. Het verschil: Ierland had een plan, Nederland alleen dezelfde argumenten als vier jaar geleden [3]. ‘Het derogatieverzoek van BBB-minister Wiersma was een kansloze missie’, oordeelt waterexpert H2O Waternetwerk [1]. De Commissie vindt dat Nederland ‘ernstig tekortschiet’ bij waterkwaliteitsdoelen [1]. Minister Wiersma noemde de afwijzing ‘zeer teleurstellend’ [1]. Boeren die vroeger 230 = 230 kg mest per hectare mochten uitrijden, moeten nu terug naar de EU-standaard van 170 kg [GPT].
Gevolgen voor de portemonnee: minder gras, meer kosten
Zonder derogatie dalen grasopbrengsten en kunnen melkveehouders minder dierlijke mest kwijt [1]. Dat betekent inkomensdalingen en hogere kosten voor mestafvoer [1]. LTO-voorzitter Ger Koopmans benadrukt dat ‘verreweg de meeste bedrijven die gebruik maakten van de derogatie voldeden aan waterkwaliteitsnormen’ [2]. Nu dreigt het verlies van de derogatie juist negatieve gevolgen te hebben voor waterkwaliteit [2]. Het ironische: waterschappen zijn blij dat Wiersma afziet van versoepeling van mestregels omdat dit ‘broodnodige ruimte’ biedt om plannen ‘zorgvuldig te herzien’ [3]. Nederlandse boeren zitten dus tussen wal en schip: geen oude uitzondering meer, geen nieuwe regels, en onduidelijkheid tot ver in 2026.