Zelensky laat Oekraïners stemmen over afstaan Donbas in ruil voor vrede
Kiev, donderdag, 11 december 2025.
President Zelensky kondigt aan dat het Oekraïense volk via referendum of verkiezingen moet beslissen over Amerikaanse vredesvoorstellen. Washington stelt voor dat Oekraïense troepen zich terugtrekken uit delen van Donetsk, terwijl Russische troepen het gebied niet mogen binnentrekken. Dit zou een gedemilitariseerde zone creëren. Tot nu toe weigerde Kiev grondgebied af te staan. Zelensky zegt dat alleen het volk deze historische beslissing mag nemen. Rusland eist controle over heel Donbas.
Referendum als uitweg uit impasse
Deze ontwikkeling komt nadat Trump eerder deze week Zelensky de schuld gaf van vastgelopen vredesonderhandelingen [GPT]. De Oekraïense president maakte donderdag tijdens een persconferentie bekend dat zijn land een referendum of nieuwe verkiezingen wil houden over het Amerikaanse vredesvoorstel [1][2]. Volgens dit plan zouden Oekraïense troepen zich moeten terugtrekken uit delen van de regio Donetsk, terwijl Russische troepen het gebied niet mogen bezetten [1][2]. “De Amerikanen noemen het een vrije economische zone, terwijl de Russen spreken van een gedemilitariseerde zone”, aldus Zelensky [2]. Het zou betekenen dat Oekraïne voor het eerst bereid is grondgebied op te geven - iets wat Kiev tot nu toe categorisch weigerde.
Concrete details van het vredesplan
Het Amerikaanse voorstel bevat specifieke territoriale regelingen. Rusland hoeft zich niet terug te trekken uit de zuidelijke regio’s Cherson en Zaporizja die het nu bezet houdt [1]. Wel zou Moskou de bezette delen van Charkiv, Dnipropetrovsk en Soemy moeten verlaten [1]. Oekraïne stuurde op 10 december een herzien 20-punten vredesakkoord naar Washington [4]. Dit plan verhoogt de omvang van het Oekraïense leger van 600.000 naar 800.000 soldaten en regelt controle over de kerncentrale van Zaporizja [4]. Zelensky benadrukte dat “de Russen heel Donbas willen - dat accepteren we niet” [2].
Verkiezingen binnen drie maanden mogelijk
Naast het referendum kondigde Zelensky aan dat Oekraïne binnen drie maanden nieuwe verkiezingen kan houden als de VS en Europa de veiligheid garanderen [1][6]. Momenteel zijn verkiezingen verboden vanwege de oorlogstoestand [1]. Op 10 december spraken de Duitse bondskanselier Merz, de Britse premier Starmer en de Franse president Macron telefonisch met Trump over het vredesakkoord [4][6]. Trump wil volgens The Wall Street Journal dat Europese leiders Zelensky onder druk zetten om het Amerikaanse plan te accepteren [4]. De president zei eerder dat Oekraïne concessies moet doen omdat Rusland “de overhand heeft” in het conflict. Ondertussen gaan de gevechten gewoon door - Russische drones lieten de stad Soemy zonder stroom achter [3].