Amerika en Rusland tekenen vredesplan voor Oekraïne uit zonder Kiev aan tafel

2025-11-21 buitenland

Kiev, vrijdag, 21 november 2025.
VS-gezant Steve Witkoff werkt al weken aan een 28-puntenplan dat de oorlog moet beëindigen. Het plan eist dat Oekraïne de Donbas afstaat, zijn leger halveert en nooit tot de NAVO toetreedt. President Zelensky kreeg het plan gisteren voorgelegd door Amerikaanse officials. Europese leiders waarschuwen dat zij en Kiev betrokken moeten worden bij onderhandelingen. Rusland zou effectieve controle krijgen over bezette gebieden terwijl sancties worden opgeheven.

Plan ontstond zonder Kiev aan onderhandelingstafel

Het vredesplan kwam tot stand door samenwerking tussen VS-gezant Steve Witkoff en Kirill Dmitriev, een adviseur van Poetin [1][2]. Witkoff werkte al een maand aan het plan en ontving input van beide kanten, maar Oekraïne zat niet aan de onderhandelingstafel toen de voorwaarden werden bepaald [2][3]. Op donderdag 20 november presenteerde VS-legersecretaris Dan Driscoll het 28-puntenplan aan president Zelensky in Kiev [4][5]. Zelensky reageerde diplomatiek: ‘We hebben afgesproken dat onze teams aan de punten van het plan zullen werken om ervoor te zorgen dat het allemaal oprecht is’ [6]. Het Kremlin ontkende officiële consultaties met Washington, hoewel er wel contacten zijn [2].

Europese leiders eisen plaats aan onderhandelingstafel

EU-buitenlandchef Kaja Kallas waarschuwde dat ‘elk plan Oekraïners en Europeanen aan boord nodig heeft om te werken’ [1][7]. Europese leiders werden niet van tevoren gewaarschuwd over het Amerikaanse initiatief [7]. Britse officials steunden Trumps wens om ‘deze barbaarse oorlog te beëindigen’, maar benadrukten dat ‘alleen het Oekraïense volk zijn toekomst kan bepalen’ [7]. Oekraïense commandant Roman Kostenko noemde het plan ronduit ‘capitulatie voor Oekraïne, Europa en Amerika’ [7]. De kritiek toont hoe ingewikkeld vredesonderhandelingen worden zonder alle partijen aan tafel.

Concessies die Oekraïne pijn doen

Het plan vergt drastische concessies van Kiev. Oekraïne moet de volledige controle over de Donbas afstaan aan Rusland en zijn leger beperken tot 600.000 man - een halvering van de huidige omvang [7][8]. Ook moet Kiev instemmen nooit toe te treden tot de NAVO en mag het geen langeafstandswapens ontvangen die Rusland kunnen raken [4][8]. In ruil zou de VS sancties tegen Rusland in fasen opheffen en zouden bevroren Russische tegoeden van 100 miljard dollar worden gebruikt voor wederopbouw van Oekraïne [3][9]. Europese gevechtsvliegtuigen zouden vanuit Polen bescherming bieden, maar geen NAVO-troepen zouden op Oekraïens grondgebied worden gestationeerd [7]. Voor gewone Oekraïners betekent dit het definitieve verlies van hun oostelijke gebieden en het einde van hun NAVO-aspiraties.

Bronnen

Trump Zelensky Oekraïne vredesplan