Een 70 jaar oud verdovingsmiddel biedt nieuwe hoop voor 400.000 Nederlandse postcovid-patiënten
Nederland, donderdag, 11 december 2025.
Nederlandse onderzoekers ontdekten per toeval dat lidocaïne, een simpel verdovingsmiddel uit 1954, postcovid-klachten drastisch kan verminderen. Bij 80 procent van de 103 onderzochte patiënten verbeterden de symptomen na jarenlang lijden. Patiënten spreken van ‘een verschil van dag en nacht’ - hersenmist verdwijnt, concentratie keert terug. Het middel kost €3000 per maand en wordt nog niet vergoed door verzekeraars.
Toevallige ontdekking in Velsen-Noord biedt doorbraak
Artsen van pijnkliniek Excellent Care Clinics in Velsen-Noord stuitten per ongeluk op deze behandeling [1][2]. Ze behandelden postcovid-patiënten voor zenuwpijn met lidocaïne-injecties. Tot hun verrassing verdween niet alleen de pijn - ook hersenmist, extreme vermoeidheid en overprikkeling namen af [2]. Hoofdonderzoeker Wendy Scholten-Peeters van de Vrije Universiteit Amsterdam publiceerde op 9 december 2025 de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift eClinical Medicine [1][2]. Van de 103 onderzochte patiënten, die gemiddeld 2,5 jaar kampten met postcovid, toonde 80 procent verbetering [1][3]. Documentairemaker Jessica Villerius ervoer het aan den lijve: ‘Na een week trok de mist in mijn hoofd ineens op. Ik kon weer normale gesprekken voeren en licht en geluid verdragen. Het is een verschil van dag en nacht’ [1].
Hoge kosten blokkeren toegang voor duizenden patiënten
De behandeling kost ongeveer €3000 per maand, waarbij elke lidocaïne-injectie €27 kost [2][3]. Patiënten spuiten het middel vier keer per dag thuis onder de huid [3]. Binnen een week merkten deelnemers verlichting bij hun acht zwaarste klachten [3]. Na negen maanden hadden zeven patiënten vrijwel alle symptomen onder controle en waren negen anderen de medicatie aan het afbouwen [3]. Gemiddeld verbeterden 93.333 procent van alle symptomen, behalve haaruitval en misselijkheid [3]. Anesthesioloog Cees-Jan Oostwouder van Excellent Care Clinics benadrukt de urgentie: ‘Het is pijnlijk dat de behandeling nog niet wordt vergoed. Voor deze patiënten bestaan nauwelijks alternatieven’ [3]. Zorgverzekeraars weigeren vooralsnog vergoeding omdat er eerst een gerandomiseerd klinisch onderzoek met controlegroep nodig is [1].
Wetenschappers zoeken verklaring voor onverwachte werking
Oud-huisarts Alfons Olde Loohuis van nazorgorganisatie C-Support verklaart het mechanisme: ‘Het zenuwstelsel dat zorgt voor stress, ontspanning en temperatuurregulatie is bij postcovid-patiënten uit balans geraakt. Lidocaïne werkt op die structuren, waardoor het immuunsysteem rustiger wordt’ [1][2]. Professor Marc Bonten van het UMC Utrecht plaatste wel kanttekeningen bij de studie omdat er geen controlegroep was [1]. Scholten-Peeters erkent deze beperking: ‘Als dit middel in het basispakket komt, zullen verzekeraars een gerandomiseerd klinisch onderzoek willen’ [1]. Een aanvraag voor vervolgonderzoek met controlegroep is in voorbereiding [3]. Voor de geschatte 100.000 Nederlanders met ernstige postcovid-klachten zou deze doorbraak een uitkomst kunnen zijn - als de kosten niet prohibitief blijven [1][2].