Duitse minister waarschuwt dat antisemitisme weer normaal lijkt te worden in Europa
Amsterdam, maandag, 10 november 2025.
Tijdens de herdenking van Kristallnacht in Amsterdam sloeg een Duitse minister alarm over de normalisering van jodenhaat. Joden verbergen hun identiteit, vermijden bepaalde plaatsen en trekken zich terug uit het openbare leven. De minister, zelf van Joodse afkomst, trok parallellen tussen 1938 en nu. Joodse scholen in Amsterdam staan achter hoge hekken met marechaussee-bewaking, terwijl het Concertgebouw een chanoekaconcert annuleerde vanwege Israëlische banden van de voorzanger.
Waarschuwing klinkt in Portugese Synagoge
Duitse onderwijsminister Karin Prien sloeg zondag 9 november 2025 tijdens de Kristallnachtherdenking in de Portugese Synagoge in Amsterdam alarm over de toenemende normalisering van antisemitisme [1]. Prien, wier grootouders in de jaren dertig naar Nederland vluchtten voor de nazivervolging, waarschuwde dat Joden sinds 7 oktober 2023 opnieuw zien hoe bedreigd hun leven is [1]. “Joden verbergen hun identiteit, vermijden bepaalde plaatsen en trekken zich terug in onzichtbaarheid om niet het slachtoffer te worden van discriminatie en openlijk geweld,” aldus de minister [1]. Ze haalde incidenten aan zoals Joodse musici die worden geweigerd in de culturele sector en verwees naar de rellen rondom de Ajax-Maccabi wedstrijd precies een jaar eerder [1]. Het Concertgebouw annuleerde dit jaar een chanoekaconcert vanwege banden van de voorzanger met het Israëlische leger [1].
Joodse scholen als forten
De realiteit van het hedendaagse joodse leven in Amsterdam wordt pijnlijk duidelijk bij Joodse scholen, die zwaar beveiligd zijn met twee meter hoge stalen hekken, scherpe punten, camera’s en marechaussee-patrouilles [1][2]. Minister Mariëlle Paul, die meer dan honderd scholen heeft bezocht, beschreef de extreme veiligheidsmaatregelen: “Er is een sluis met stalen deuren, overal hangen camera’s, de Marechaussee patrouilleert rondom en er staat een mobiele politiepost. En dat allemaal voor een school. Met kinderen” [2]. De Nederlandse regering investeert jaarlijks 4,5 miljoen euro in een strategie tegen antisemitisme en een nationaal plan voor holocausteducatie [2]. Paul benadrukte dat niet iedereen in Nederland voldoende ziet hoeveel antisemitisme er dagelijks is [2].
Parallellen tussen 1938 en nu
Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg, trok tijdens de herdenking een pijnlijke parallel: “Wat begon met boycots van winkels, eindigde met de systematische vernietiging van het Joodse volk in Europa. Hier dringt zich een pijnlijke parallel op met de tijd waarin wij nu leven” [1]. De Kristallnacht van 9-10 november 1938 was een georganiseerde pogrom waarbij meer dan 1.400 synagoges werden vernield en 30.000 Joodse mannen werden gearresteerd [3]. Minister Paul waarschuwde dat het makkelijk is om huidige gebeurtenissen af te doen als excessen zonder te kijken naar “alle speldenprikjes en steken die Joodse mensen voelen” [1]. Bij de herdenking waren onder anderen Israëls opperrabbijn Yisrael Meir Lau, schrijfster Jessica Durlacher en burgemeester Femke Halsema aanwezig [1].