Rutte's NAVO-avontuur: Diplomatie in turbulente tijden
Brussel, dinsdag, 1 oktober 2024.
Mark Rutte start als NAVO-baas in een wereld vol uitdagingen. Oorlog in Oekraïne, spanningen met Rusland en onzekere Amerikaanse verkiezingen eisen zijn aandacht. Rutte moet luisteren, bemiddelen en de NAVO-familie bij elkaar houden. Zijn ervaring met coalitievorming komt goed van pas.
Een nieuwe rol, een nieuwe uitdaging
Rutte’s eerste dag als secretaris-generaal begon met een ceremonie in Brussel, waar kransen werden gelegd bij het monument voor gesneuvelden onder de vlag van de NAVO[1]. Hij stapt in de schoenen van Jens Stoltenberg op een kritiek moment. De oorlog in Oekraïne sleept zich voort, met Russische troepen die blijven oprukken in het oosten van het land[1]. NAVO-leden hebben beloofd Oekraïne langdurig te steunen, maar politieke overeenstemming over de inzet van langeafstandswapens blijft uit. De VS en Duitsland staan hier lijnrecht tegenover[2].
Amerikaanse verkiezingen en de NAVO
De komende Amerikaanse presidentsverkiezingen op 5 november 2024 werpen een schaduw over Rutte’s plannen. Een mogelijke herverkiezing van Donald Trump zou de relatie met de NAVO op scherp kunnen zetten. Trump heeft in het verleden kritiek geuit op de lage defensie-uitgaven van Europese NAVO-landen en zou opnieuw druk kunnen uitoefenen voor hogere bijdragen[3]. Rutte zal zijn diplomatieke vaardigheden moeten inzetten om de eenheid binnen de NAVO te bewaren, ongeacht de uitslag van de verkiezingen. Deze verkiezingen zijn cruciaal voor de toekomst van het bondgenootschap[2].
Luisteren en bemiddelen
Als NAVO-chef moet Rutte vooral luisteren. De NAVO is een consensusorganisatie, wat betekent dat alle 32 lidstaten het eens moeten zijn over beslissingen. Dit vereist een delicate balans tussen luisteren en bemiddelen[4]. Rutte’s ervaring als premier van Nederland, waarbij hij meerdere coalitiekabinetten heeft geleid, komt hier goed van pas. Zijn rol is dan ook om de ‘familie bij elkaar te houden’, zoals oud-NAVO-woordvoerder Jamie Shea het verwoordt[2].