Tata Steel deal wordt jaarlijks honderden miljoenen duurder dan beloofd
IJmuiden, donderdag, 4 december 2025.
De verduurzaming van Tata Steel kost Nederland veel meer dan de toegezegde 2 miljard euro. Onderzoek toont aan dat de deal een ‘subsidiefuik’ wordt die tot 2040 jaarlijks 375 tot 580 miljoen euro extra opslokt. De grootste kostenpost: 195 tot 330 miljoen per jaar vanaf 2032 voor biomethaan - anderhalve keer Nederland’s huidige productie.
Onderzoek onthult verborgen kosten
Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) heeft de intentieverklaring tussen minister Hermans en Tata Steel uit september 2025 doorgeplozen [1][2]. De onderzoekers ontdekten dat naast de bekende 2 miljard euro subsidie, de overheid nog zes extra toezeggingen heeft gedaan [1]. Deze verplichtingen kosten jaarlijks tussen de 375 en 580 miljoen euro tot minimaal 2040 [1][2]. De grootste kostenpost wordt biomethaan: tussen de 195 en 330 miljoen euro per jaar vanaf 2032 [1][3]. Dat is anderhalve keer Nederland’s huidige productie [2]. Daarnaast betaalt de staat 60 tot 87 miljoen euro per jaar aan compensatie voor stijgende netwerkkosten tussen 2027 en 2040 [1][3]. Voor windparken op zee en energieopslag komen daar nog eens 61 tot 88 miljoen euro bij vanaf 2030 [1].
Tata krijgt vetorecht, overheid draait op voor kosten
De deal bevat een opmerkelijke clausule: Tata Steel mag de onderhandelingen stoppen als nationaal beleid hun financiële positie negatief beïnvloedt [1]. Specifiek geldt dit voor drie situaties: hogere netwerkkosten, een nationale CO2-heffing, of strengere regels voor staalslakken [1][2]. SOMO waarschuwt dat dit een ‘subsidiefuik’ creëert [1]. “Zodra er miljarden aan overheidsgeld zijn geïnvesteerd, worden de verzonken kosten politiek onhoudbaar om te stoppen”, aldus SOMO [2]. De overheid moet ook markten ontwikkelen voor biomethaan, CO2-opslag infrastructuur en windparken specifiek voor Tata [2]. Tata Steel zelf reageert dat “de voorwaarden noodzakelijk zijn voor een gezond ondernemingsklimaat” [2].
Precedent met miljardengevolgen
De Tata-deal zet volgens SOMO een gevaarlijk precedent [1]. Als andere energie-intensieve bedrijven vergelijkbare steun eisen, kan de jaarlijkse subsidie oplopen tot 6 à 8 miljard euro [1]. Dat terwijl slechts 11 procent van Tata’s productie bestemd is voor Nederlandse bedrijven [1]. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei kan niet reageren op SOMO’s berekeningen omdat ze vertrouwelijke informatie bevatten [3]. De definitieve overeenkomst tussen overheid en Tata Steel wordt in september 2026 getekend [2]. Tot die tijd blijft onduidelijk of de vetorechten voor Tata definitief verdwijnen uit de finale deal [2].