Het kabinet voert een landelijk gezichtsverbod in ondanks dat onderzoek aantoont dat 97% van alle demonstraties zonder problemen verloopt
Den Haag, zaterdag, 20 december 2025.
Twee maanden cel of 5150 euro boete - dat riskeert iedereen die straks een bivakmuts draagt tijdens een protest. Het demissionaire kabinet zet door met dit verbod, terwijl het eigen onderzoeksbureau WODC adviseert dat aanscherpingen helemaal niet nodig zijn. Burgemeesters zien ook geen noodzaak voor extra wetgeving omdat zij lokaal al maatregelen kunnen nemen.
Kabinet gaat tegen eigen experts in
Het demissionaire kabinet maakte op 17 december 2025 het wetsvoorstel bekend voor een landelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties [1]. Demissionair minister Van Oosten van Justitie (VVD) zegt: “We hebben naar mijn smaak te vaak gezien dat demonstraties misbruikt worden om te vernielen of geweld te gebruiken tegen de politie” [1]. Dit terwijl het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) vorige week nog concludeerde dat er geen noodzaak is om het demonstratierecht aan te passen [5]. Het onderzoek toont aan dat 97% van alle demonstraties geen risico vormt voor de openbare orde en slechts in 0,03% van de gevallen waren er meer dan tien incidenten [1][2]. Politie, justitie en burgemeesters blijken over het algemeen geen behoefte te hebben aan een aanscherping [5].
Straffen en uitzonderingen
Wie straks met een bivakmuts of sjaal voor het gezicht demonstreert, riskeert een celstraf van maximaal twee maanden of een boete van maximaal 5150 euro [1][2][5]. Het kabinet maakt wel uitzonderingen mogelijk voor mensen die hun veiligheid vrezen, bijvoorbeeld bij protesten tegen buitenlandse regimes [2][4]. Momenteel kunnen burgemeesters al lokaal een verbod op gezichtsbedekkende kleding opleggen als dat noodzakelijk is voor de bescherming van gezondheid, verkeer of het voorkomen van wanordelijkheden [4]. Het nieuwe wetsvoorstel draait deze bevoegdheid om: burgemeesters moeten straks juist vrijstellingen geven aan bepaalde groepen demonstranten [1].
Kritiek van uitvoerders
Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, politie en Openbaar Ministerie hebben tijdens voorafgaande gesprekken hun zorgen geuit over de effectiviteit, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van een wettelijk verbod [4]. Zij vinden een algeheel verbod een te zwaar middel [5]. Het WODC adviseert juist om anonimiteit tijdens demonstraties toe te staan, tenzij er concrete redenen zijn voor arrestatie [2]. Nu wordt het wetsvoorstel voorgelegd aan politie, Openbaar Ministerie, rechtspraak, advocatuur en het College voor de Rechten van de Mens [1]. Burgers kunnen de komende weken nog reageren via internetconsultatie.nl [1]. Daarna moet de Tweede Kamer zich er nog over buigen [5].