Shell en ExxonMobil moeten nu toch 1,35 miljard betalen voor Groningse aardbevingsschade
Groningen, donderdag, 27 november 2025.
Een arbitragepanel heeft Shell en ExxonMobil een stevige tik op de vingers gegeven. De oliemultinationals moeten via hun Nederlandse dochter NAM alsnog 1,35 miljard euro betalen voor de schade en huizenversterking in Groningen in 2024. De bedrijven hadden geprobeerd onderuit te komen door te beweren dat de kosten ‘politiek gedreven’ waren en niets meer te maken hadden met hun gaswinning. Maar de arbiters trapten daar niet in. Ondertussen heeft NAM al 550 miljoen euro aan rekeningen laten liggen - ze weigeren gewoon te betalen wat ze verschuldigd zijn. Deze tussenuitspraak betekent dat de staat voorlopig aan het langste eind trekt in de juridische strijd om wie de rekening betaalt voor decennia van gaswinning die duizenden Groningers opzadelde met kapotte huizen en bevende grond.
Arbiters wijzen claims oliemaatschappijen af
Het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) wees donderdag 27 november 2025 de bezwaren van Shell en ExxonMobil af in een tussentijdse uitspraak [1][4]. De oliemaatschappijen beweerden dat de kosten ‘steeds minder als oorzaak aardbevingen of veiligheidsrisico’s’ te maken hebben met hun gaswinning [1][4]. Volgens Shell en ExxonMobil worden de uitgaven gemaakt ‘op grond van politiek gedreven wijzigingen van beleid, wet- en regelgeving die ontevredenheid in de regio beogen te adresseren’ [1][4]. De bedrijven stellen ook dat de overheid ‘een historisch gebrek aan publieke investeringen in de regio poogt recht te zetten’ en tegelijkertijd ‘het vertrouwen in de overheid’ probeert te herstellen [1][4]. Het bedrag van 1,35 miljard euro dekt ongeveer 73 procent van de totale kosten die de overheid dit jaar maakte voor de afhandeling van fysieke schade, immateriële schade, waardedaling en het versterken van huizen in Groningen [4].
NAM weigert al jaren volledig te betalen
NAM betaalt sinds 2020 niet volledig de facturen van de overheid [4]. Vorig jaar september stonden er nog rekeningen open voor 550 miljoen euro [1][4]. De gasmaatschappij startte in 2022 twee arbitragezaken over schade- en versterkingskosten, gevolgd door een derde zaak in 2024 over compensatie voor de vervroegde sluiting van het Groningenveld in 2023 [4]. NAM vindt dat de overheid meer huizen versterkt dan nodig [1]. Het bedrijf wil alleen kosten betalen die direct te maken hebben met de gevolgen van de gaswinning [1]. De arbitragezaak over compensatie die Shell en ExxonMobil willen ontvangen vanwege de eerdere sluiting van het Groningengasveld in 2024 is uitgesteld naar begin 2026 [1].
Werkzaamheden gaan gewoon door
Demissionair staatssecretaris Eddie van Marum (BBB) reageerde voorzichtig positief op het afwijzen van de claims van Shell en ExxonMobil [1][4]. ‘Aangezien het tussentijdse vonnissen zijn, kunnen we niet vooruitlopen op volgende uitspraken en de uiteindelijke totaalvonnissen. Voor het kabinet staat buiten kijf dat de schadeafhandeling en versterkingsoperatie in Groningen onverminderd doorgaan’, aldus Van Marum [4]. Minister Sophie Hermans (VVD) en staatssecretaris Van Marum stuurden de arbitrage-uitspraak naar de Tweede Kamer [4]. De gaswinning in Groningen stopte in 2023 na decennialange winning die duizenden huishoudens trof met schade door aardbevingen [4]. Duizenden woningen worden nu aardbevingsbestendig gemaakt [4]. De uitspraak is voorlopig - een definitieve beslissing volgt later, maar NAM moet het bedrag wel tijdig betalen [4].