Europees Hof dwingt openbaarmaking sms'jes Von der Leyen
Luxemburg, woensdag, 14 mei 2025.
Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat de Europese Commissie de sms’jes van Ursula von der Leyen met Pfizer, over vaccindeals tijdens de coronacrisis, openbaar moet maken. De beslissing volgde op verzoeken om transparantie van onder andere de New York Times, die eerder waren afgewezen door de Commissie. Dit verstoorde de indelingspraktijken van de Commissie en stelt vragen over de archivering van digitaal verkeer en wat als officieel document moet worden beschouwd.
De juridische strijd
In het hart van ‘Pfizergate’, een politiek schandaal dat zich in de gangen van Brussel heeft afgespeeld, stond de vraag of Ursula von der Leyen, president van de Europese Commissie, haar sms-verkeer met Pfizer-CEO Albert Bourla publiekelijk beschikbaar moest maken. Deze communicatie vond plaats tijdens de onderhandelingen over een gigantische overeenkomst voor COVID-19-vaccins die bijna €35 miljard besloeg [1][2]. De Europese Commissie weigerde aanvankelijk openheid, wat leidde tot juridische stappen door onder andere de New York Times en andere NGO’s. Rechter José Martín y Pérez de Nanclares oordeelde dat de Commissie onzorgvuldig was in de behandeling van deze kwestie [3].
Gevolgen voor transparantie
Deze uitspraak heeft niet alleen een impact op Von der Leyen, maar roept ook bredere vragen op over transparantie binnen de EU [4]. De kern van de zaak is de vraag of digitale communicatie zoals sms’jes en app-berichten als officiële documenten moeten worden behandeld [2]. Er wordt al langer beweerd door de Commissie dat dergelijke berichten te vluchtig zijn om te archiveren, maar zowel de Europese Ombudsman als het Hof delen die visie niet [3]. Tilly Metz, een groene MEP, benadrukte dat transparantie een democratische plicht is. ‘Geheimhouding mag niet zegevieren wanneer besluiten de gezondheid van miljoenen raken’, aldus Metz [1].
Toekomstige implicaties
Von der Leyen kan nog steeds in beroep gaan tegen de uitspraak van het Hof, maar het huidige besluit betekent dat de Europese Commissie haar besluit moet herzien [3]. Deze zaak zou immense gevolgen kunnen hebben voor het politieke spectrum in Europa, vooral nu oppositiepartijen, inclusief far-right fracties, deze situatie kunnen aangrijpen voor politieke doeleinden [5]. Het besluit markeert ook een kritieke mijlpaal in de voortdurende discussie over de grenzen van Europese transparantienormen en de noodzaak om digitale documenten serieus te nemen in de moderne beleidsvorming [6].