Nederlandse econoom wint nobelprijs met baanbrekende theorie over creatieve vernietiging
Stockholm, maandag, 13 oktober 2025.
Joel Mokyr bewees dat economische groei niet vanzelfsprekend is. Samen met Philippe Aghion en Peter Howitt toonde hij aan hoe innovatie welvaart creëert door oude bedrijven te vervangen door betere. Hun onderzoek verklaart waarom sommige landen rijk worden terwijl andere achterblijven.
Prijs voor doorbraak in economisch denken
Het Zweedse Riksbank-comité maakte gisteren bekend dat de Nobelprijs voor Economie 2025 naar drie onderzoekers gaat [1]. Joel Mokyr krijgt de helft van de prijs voor zijn werk over technologische vooruitgang, terwijl Philippe Aghion en Peter Howitt de andere helft delen voor hun theorie over groei door ‘creatieve vernietiging’ [2]. De in Leiden geboren Mokyr verhuisde als kind naar Israël en werkt nu in de Verenigde Staten [1]. Het trio deelt een geldprijs van 11 miljoen Zweedse kronen, wat neerkomt op ruim 1.209 million euro [3]. Hun onderzoek verklaart waarom de wereldeconomie de afgelopen 200 jaar explosief groeide terwijl dit eeuwenlang niet gebeurde [4].
Van telefoon tot smartphone: zo werkt creatieve vernietiging
Aghion en Howitt bouwden in 1992 een wiskundig model dat laat zien hoe bedrijven investeren in betere producten [4]. Hun theorie beschrijft een eindeloos proces waarbij nieuwe en betere producten de oude vervangen [2]. Denk aan de evolutie van draaiknoptelefoons naar smartphones - elk nieuw product maakt het vorige overbodig [2]. Mokyr toonde aan dat voor innovaties moeten slagen, mensen een wetenschappelijke verklaring nodig hebben voor waarom doorbraken werken [2]. Hij bewees dat Groot-Brittannië als eerste duurzame groei kende omdat het veel vaardige ambachtslieden en ingenieurs had die ideeën konden omzetten in commerciële producten [4]. Dit verklaart waarom sommige landen rijk worden terwijl andere stagneren.
Nederland krijgt vierde Nobelprijs-econoom
Met Mokyr krijgt Nederland zijn vierde Nobelprijs-winnaar in de economie [1]. Voor hem wonnen Guido Imbens in 2021, Tjalling Koopmans in 1975 en Jan Tinbergen in 1969 [1]. Vorig jaar ging de prijs naar Daron Acemoglu, Simon Johnson en James Robinson voor onderzoek naar welvaartsverschillen tussen landen [1]. Het Nobelcomité benadrukte dat het trio heeft aangetoond hoe belangrijk het is dat samenlevingen open staan voor nieuwe ideeën [4]. Hun werk waarschuwt ook dat duurzame groei niet vanzelfsprekend is - economische stagnatie was eeuwenlang de norm [3]. De onderzoekers tonen aan dat we alert moeten blijven voor bedreigingen van groei, zoals klimaatverandering en ongelijkheid [4].