Honderd culturele organisaties slaan alarm over verdwijning van cultuurprogramma's bij NPO
Hilversum, donderdag, 4 december 2025.
Een taskforce van meer dan honderd culturele organisaties waarschuwt dat de bezuinigingen van 150 miljoen euro bij de publieke omroep cultuurprogramma’s onevenredig hard raken. Programma’s als Zomergasten verdwijnen na decennia, digitale kanalen worden opgeheven en de culturele infrastructuur dreigt uit te hollen. De sector vreest dat zonder garanties voor cultuurprogrammering de basis voor talentontwikkeling en artistieke diversiteit wegvalt.
Van Zomergasten tot Soul & Jazz: welke programma’s verdwijnen er
De impact wordt al zichtbaar. Zomergasten stopt na 37 jaar, omdat de NPO het programma ‘in zijn huidige vorm na 2026 niet meer voort wil zetten’ [1]. Het VPRO-programma Vrije Geluiden op NPO Radio 4 verdwijnt ook [2]. Daarnaast gaan cultuurprogramma’s als Opium, Kunststof en het Zondagochtendconcert van de buis [2]. Digitale kanalen NPO2 Extra en Soul & Jazz worden helemaal opgeheven [2]. NTR Podium moet vanaf 1 januari 2026 een uur per dag inleveren [2]. Bij AVROTROS en BNNVARA verdwijnen titels als Draadstaal, Close Up en Man en Kunst [3]. Dit is niet zomaar wat programma’s schrappen - het raakt de hele keten van makers tot kijkers.
Taskforce waarschuwt voor uitholling culturele infrastructuur
De Taskforce Culturele en Creatieve Sector, een samenwerking van meer dan honderd organisaties, schreef op 2 december 2025 een alarmerende brief aan de Tweede Kamer [2][4]. ‘Het raakt de structuur die cultuur zichtbaar maakt: van talentontwikkeling tot culturele diversiteit, van regionale stemmen tot nieuwe artistieke vormen’, staat in de brief [4]. Voorzitter Jeroen Bartelse van Kunsten ‘92 waarschuwt: ‘Wie nu de basis uitholt, verliest straks het vermogen om cultuur, taal en verhalen door te geven aan nieuwe generaties’ [2]. De sector vreest dat eerst bezuinigen en daarna pas herziening van het publieke bestel betekent dat kortetermijneffecten leidend worden [4].
Vier eisen voor behoud culturele programmering
De taskforce wil niet alles bij het oude laten, maar eist wel vier garanties voor cultuurprogrammering [5]. Ten eerste: gegarandeerde ruimte voor cultuur in de volle breedte [5]. Ten tweede: een zichtbaar en herkenbaar publiek podium voor cultuurprogrammering [5]. Ten derde: structureel budget voor cultuur en een overgangsbudget tot 2029 [5]. Ten vierde: fair pay voor makers en artiesten [2][5]. ‘Een sterke publieke omroep is essentieel voor een weerbare democratie en een cultureel landschap dat toegankelijk is voor iedereen’, zegt Bartelse [4]. Het debat over de toekomst van de publieke omroep was oorspronkelijk gepland voor 8 december 2025, maar is verschoven naar 26 januari 2026 [2]. Voor veel makers en cultuurliefhebbers voelt dat als uitstel van executie.