Moldavië op historisch kruispunt: EU-referendum en presidentsverkiezingen
Chișinău, zondag, 20 oktober 2024.
Moldavië houdt vandaag een cruciaal referendum over EU-lidmaatschap, samen met presidentsverkiezingen. Met 60% steun voor de EU en beschuldigingen van Russische inmenging, staat het land voor een keuzemoment tussen Oost en West. De opkomst moet minstens 33% zijn voor een geldig resultaat.
Een strijd om invloed
Het referendum in Moldavië, gehouden op 20 oktober 2024, is meer dan een simpele stemronde. Het is een strijdtoneel geworden voor geopolitieke invloed. Moldavië, dat sinds juni 2022 de status van EU-kandidaat heeft, staat voor een keuze die zijn toekomst zal bepalen: aansluiting bij de Europese Unie of teruggetrokken worden door Russische invloeden. President Maia Sandu, een fervent voorstander van EU-lidmaatschap, voert een felle campagne voor de ‘ja’-stem. Ze benadrukt dat het referendum de EU-ambities in de grondwet verankert om toekomstige regeringen ervan te weerhouden deze koers te veranderen[1].
Russische inmenging en uitdagingen
Ondertussen worden er beschuldigingen geuit over Russische inmenging in het referendum. De Moldavische regering schat dat Rusland tot €100 miljoen heeft uitgegeven om het verkiezingsproces te ondermijnen, met geruchten over een complot om stemmers om te kopen met $15 miljoen. Chișinău heeft daarnaast melding gemaakt van Russische campagnes die gericht zijn op het demobiliseren van kiezers, wat de opkomst kan beïnvloeden. De minimum opkomst van 33% blijft een kritieke drempel voor de geldigheid van het referendum[2].
Historische ambities
Met een minimumloon van 5.000 leu per maand, een van de laagste in Europa, hopen veel Moldaviërs dat EU-lidmaatschap economische voordelen zal brengen[3]. Meer dan 200.000 Moldaviërs zijn de afgelopen jaren het land ontvlucht, velen in de hoop op een betere toekomst in het buitenland. De huidige situatie benadrukt de urgentie voor Moldavië om zijn plaats in Europa veilig te stellen. Iulian Groza, uitvoerend directeur van het Instituut voor Europese Beleids- en Hervormingen, noemt het een historisch momentum: ‘Ofwel Moldavië gaat verder naar het Westen, ofwel wordt het teruggetrokken door Russische proxies.’ De komende uren zullen cruciaal zijn, niet alleen voor de toekomst van Moldavië, maar ook voor de geopolitieke stabiliteit in de regio[4].