Europa maakt eerste officiële lijst van veilige landen voor asielzoekers
Brussel, donderdag, 4 december 2025.
Het Europees Parlement keurt revolutionaire wijzigingen goed die de asielprocedure drastisch kunnen versnellen. Voor het eerst komt er een EU-brede lijst van zeven veilige herkomstlanden, waaronder Bangladesh, Colombia en Marokko. Landen op deze lijst krijgen versnelde behandeling met een erkenningspercentage onder de 20%. De nieuwe regels treden in juni 2026 in werking en geven lidstaten meer flexibiliteit bij het terugsturen van asielzoekers naar veilige derde landen. Nederland en andere EU-landen kunnen vanaf dan gebruik maken van versnelde grensprocedures, wat de asielprocedure fundamenteel kan veranderen.
Nieuwe regels voor veilige derde landen
De Commissie Burgerlijke Vrijheden keurde gisteren wijzigingen in de Asielwet van 2024 goed die betrekking hebben op veilige derde landen buiten de EU [1]. Lidstaten kunnen deze regels nu toepassen als aan één van drie voorwaarden wordt voldaan: een connectie tussen de asielzoeker en het derde land, de asielzoeker is door een land gereisd waar effectieve bescherming mogelijk was, of er bestaat een akkoord met dat derde land [1]. Minderjarigen zonder begeleiding blijven uitgezonderd van deze regels, tenzij er redelijke gronden zijn om aan te nemen dat ze gevaar vormen [1]. Rapporteur Lena Düpont van de EPP uit Duitsland noemt dit ‘een van de ontbrekende stukken van het Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem’ die lidstaten de flexibiliteit geeft om het concept effectief toe te passen [1].
Zeven landen op eerste EU-lijst
Op 3 december 2025 keurde dezelfde commissie de eerste EU-brede lijst van veilige herkomstlanden goed [2]. Bangladesh, Colombia, Egypte, Kosovo, India, Marokko en Tunesië staan op deze lijst [2]. Ook EU-kandidaat-landen gelden automatisch als veilig, behalve bij gewapende conflicten of als tijdelijke bescherming wordt geactiveerd [2]. De Europese Commissie moet de situatie in deze landen monitoren en kan de status tijdelijk opschorten als omstandigheden veranderen [2]. Lidstaten behouden het recht om nationale lijsten aan te vullen, behalve voor landen die door de EU zijn geschorst [2].
Impact vanaf juni 2026
De nieuwe regels kunnen al voor juni 2026 van kracht worden, wanneer de EU-asielwetgeving officieel ingaat [2]. Lidstaten krijgen dan de mogelijkheid om versnelde grensprocedures toe te passen voor asielzoekers uit landen met een erkenningspercentage onder de twintig procent [2]. Dit betekent dat een Marokkaanse asielzoeker in Nederland binnenkort een veel snellere, maar ook strengere procedure kan verwachten. Rapporteur Alessandro Ciriani uit Italië spreekt van ‘cruciale stap naar helderdere regels voor migratiestromen’ die lidstaten snelle besluitvorming mogelijk maakt [2]. Voor asielzoekers uit deze zeven landen verandert de hele procedure drastisch.