Nederlanders zijn tevreden over hun eigen leven maar pessimistisch over het land
Den Haag, maandag, 20 oktober 2025.
Het SCP-rapport onthult een verrassende paradox: terwijl 93 procent van de Nederlanders hun eigen leven positief beoordeelt, vindt 59 procent dat Nederland de verkeerde kant opgaat. Deze kloof tussen persoonlijke tevredenheid en maatschappelijke zorgen ontstaat door machteloosheid tegenover politiek falen. Mensen zien problemen met wonen, immigratie en koopkracht, maar voelen zich hulpeloos. Het vertrouwen in Den Haag blijft dramatisch laag sinds 2022 - 60 procent geeft de politiek een onvoldoende. Opvallend is dat defensie plots urgent wordt gevonden door veel burgers. De meningen over klimaat en asiel zijn sterk verdeeld langs politieke lijnen, wat de polarisatie in Nederland blootlegt in aanloop naar verkiezingen.
Politiek krijgt dramatisch onvoldoende van burgers
De cijfers zijn hard: 60 procent van de Nederlanders geeft de politiek in Den Haag een onvoldoende [1][2][3]. Dit lage vertrouwen houdt al aan sinds 2022 [1][2][3]. Mensen vinden dat politici te weinig presteren en vooral met zichzelf bezig zijn [1][2]. Josje den Ridder van het SCP legt uit: ‘People feel they can do little about the negative consequences of domestic and foreign developments. In their eyes, the government can address these problems, but does not do so or does the wrong thing’ [3]. Deze frustratie ontstaat omdat burgers denken dat zij zelf weinig kunnen doen aan de problemen, maar zien dat de politiek ook faalt in het leveren van oplossingen [1][2][3].
Nieuwe prioriteiten voor het volgende kabinet
Nederlanders maken zich vooral zorgen over wonen, immigratie, inkomen en prijzen [1][2][3]. Een opvallende ontwikkeling is dat defensie plotseling urgent wordt gevonden - veel mensen willen dat een volgend kabinet het Nederlandse leger versterkt [1][2][3]. Een meerderheid wil meer overheidsuitgaven voor gezondheidszorg, onderwijs en veiligheid [1][2][3]. Over klimaat en asiel zijn de meningen sterk verdeeld langs partijlijnen [1][2][3]. Aanhangers van GroenLinks-PvdA, D66 en Volt willen meer geld voor klimaatmaatregelen, terwijl kiezers van JA21, FVD, BBB en PVV - net als VVD-aanhangers - liever minder uitgeven aan klimaat en asielopvang [1][2][3].
Hoop op samenwerking ondanks polarisatie
Ondanks alle kritiek hopen Nederlanders dat een nieuw kabinet wel goed gaat samenwerken om de problemen op te lossen [1][2][3]. Het SCP-onderzoek werd uitgevoerd in augustus 2025 met 2.289 respondenten [3]. De timing is cruciaal: deze bevindingen komen in de aanloop naar verkiezingen en tonen een somber beeld over de achteruitgang in politiek, cultuur, economie en moraal [3]. Hoewel 71 procent tevreden is over hoe de democratie functioneert, zijn velen teleurgesteld over hun invloed en het feit dat politici niet luisteren [3]. Deze kloof tussen democratische tevredenheid en politieke frustratie maakt de uitdaging voor het volgende kabinet extra complex.