Italië in demografische vrije val: geboortecijfer op historisch dieptepunt
Rome, dinsdag, 22 oktober 2024.
Italië kampt met een recordlaag geboortecijfer van 1,2 kinderen per vrouw. Dit is het laagste niveau sinds 1861. Overheidsmaatregelen falen en de vergrijzing neemt toe. Vrouwen krijgen hun eerste kind gemiddeld op 31,7 jaar, het hoogste in de EU.
Een neerwaartse spiraal
De Italiaanse bevolking krimpt met een alarmerende snelheid. Sinds de eenwording van Italië in 1861 is het geboortecijfer nog nooit zo laag geweest. Het huidige cijfer van 1,2 kinderen per vrouw valt ver onder het vervangingsniveau van 2,1 dat nodig is om de bevolking stabiel te houden zonder migratie[1]. Overheidsmaatregelen zoals belastingvoordelen, kinderbijslag en langer ouderschapsverlof lijken niet het gewenste effect te hebben[2]. Ondanks deze inspanningen is het aantal geboortes in Italië in 2023 verder gedaald, met 379.890 geboortes, een daling van meer dan 34% ten opzichte van 2008[3].
Complexe oorzaken
De redenen achter deze demografische crisis zijn complex en veelzijdig. De kosten van het opvoeden van kinderen zijn voor veel Italiaanse gezinnen simpelweg te hoog gebleken[4]. Bovendien is deeltijdwerk in Italië niet gebruikelijk, wat het lastig maakt om werk en gezin te combineren. Hierdoor stellen veel stellen het krijgen van kinderen uit, vaak tot na hun dertigste, waardoor de kans op grotere gezinnen kleiner wordt[5]. Demograaf Elena Ambrosetti benadrukt dat als koppels pas samenkomen als ze ouder dan 30 zijn, de kans op het krijgen van twee of drie kinderen aanzienlijk afneemt[6].
Een blik op de toekomst
De demografische toekomst van Italië ziet er somber uit als deze trends zich voortzetten. Met een steeds ouder wordende bevolking en een dalend geboortecijfer is de druk op de Italiaanse samenleving groot. De vergrijzing betekent niet alleen een toenemende druk op sociale voorzieningen, maar ook potentiële economische uitdagingen[7]. Zonder een significante verandering in geboortecijfers of migratiebeleid, dreigt Italië in een demografische winter te blijven hangen. Dit vraagt om nieuwe en innovatieve beleidsmaatregelen om de bevolking op lange termijn te stabiliseren en te ondersteunen, terwijl tegelijkertijd de nadruk ligt op het verbeteren van de levenskwaliteit voor Italiaanse gezinnen[8].