Europese Commissie daagt Nederland voor de rechter: NS-monopolie onder vuur

Europese Commissie daagt Nederland voor de rechter: NS-monopolie onder vuur

2025-07-17 binnenland

Den Haag, donderdag, 17 juli 2025.
De Europese Commissie sleept Nederland voor het Europese Hof van Justitie vanwege de omstreden toewijzing van het hoofdspoornetwerk aan NS zonder mededinging. Dit besluit raakt het hart van de Nederlandse spoorwegstructuur. De Commissie stelt dat de aanbesteding indruist tegen Europese regelgeving en de concurrentie belemmert, wat mogelijk kan leiden tot hogere kosten en minder innovatie voor reizigers.

Europese Commissie daagt Nederland voor de rechter

De Europese Commissie heeft besloten Nederland voor het Europese Hof van Justitie te dagen vanwege de eenzijdige gunning van het hoofdspoornetwerk aan NS. Het kabinet heeft in strijd met Europese regelgeving de concessie voor de periode 2025-2033 rechtstreeks aan NS toegewezen, zonder openbare aanbesteding of concurrentie [1]. De Commissie stelt dat deze handelwijze de mededinging belemmert en mogelijke hogere kosten en minder innovatie voor reizigers kan veroorzaken [2].

Reacties en gevolgen

Staatssecretaris Aartsen van Infrastructuur en Waterstaat vindt de stap van de Europese Commissie jammer. Hij benadrukt dat de concessie destijds in het belang van de reiziger werd gegund [3]. Andere vervoerders zoals Arriva zien de juridische stap als logisch en niet onverwacht [4]. De Europese Commissie heeft eerder al waarschuwingen afgegeven en Nederland de kans geboden de procedures aan te passen, maar dit is niet gebeurd [5].

Mogelijke consequenties

Het Europees Hof van Justitie zal nu een oordeel moeten vellen over de rechtmatigheid van het NS-monopolie [6]. De Commissie kan in dit proces zelfs verzoeken om financiële sancties op te leggen, die vervolgens in de EU-begroting kunnen worden gestort [7]. Dit rechtsgeding kan verstrekkende gevolgen hebben voor de toekomst van het Nederlandse openbaar vervoer en de manier waarop aanbestedingen worden uitgevoerd.

Bronnen


Europese regelgeving spoorwegaanbesteding