Elke euro die Nederland investeert in onderwijs en onderzoek levert 2,40 euro op
Nederland, vrijdag, 12 december 2025.
Nederland groeit nu met slechts 1,1% per jaar, maar dat kan omhoog naar 1,5% met slimme investeringen. Rabobank toont aan dat 19 miljard euro per jaar in onderwijs, onderzoek en nieuwe machines de economie flink kan versterken. Het rendement is indrukwekkend: elke geïnvesteerde euro zorgt voor 2,40 euro extra welvaart. In 2050 zou elke Nederlander 4.600 euro rijker zijn door deze aanpak. De studie volgt op het rapport van commissie Wennink over economische groei.
Nederland investeert te weinig in kennis vergeleken met andere landen
Nederland scoort matig op onderzoek en ontwikkeling. Het land steekt slechts 2,3% van het bruto binnenlands product in R&D, terwijl de Europese doelstelling 3% is [1]. Dat plaatst Nederland in de middenmoot internationaal [1]. De achterstand komt vooral door de Nederlandse bedrijven, die minder uitgeven aan onderzoek dan buitenlandse concurrenten [2]. Nederland mist grote industriële sectoren die normaal veel investeren in R&D, zoals de elektrotechnische industrie en transportmiddelenindustrie [3]. In plaats daarvan heeft Nederland veel dienstensectoren, waar minder wordt geïnvesteerd in onderzoek [3]. Het gevolg: bij ongewijzigd beleid zakt de R&D-intensiteit zelfs naar 2,0% in 2030 [3].
Rabobank toont concrete weg naar hogere groei
De Rabobank-economen Hugo Erken en Frank Van Es presenteren een helder investeringsplan [1]. Het pakket van 19 miljard euro per jaar verdeelt zich over vier gebieden: 4,7 miljard voor onderwijs, 5,2 miljard voor private R&D, 2,2 miljard voor publieke R&D en 6,7 miljard voor kapitaalgoederen [2]. Tot 2035 betekent dit een totale investering van 151 miljard euro [2]. De resultaten zijn meetbaar: de economische groei stijgt van 1,1% naar 1,4-1,5% per jaar [1][2]. In 2035 zou de Nederlandse economie 3.2% groter zijn, wat neerkomt op 1.800 euro extra per inwoner [2]. In 2050 loopt dit op tot 7.2% meer welvaart, oftewel 4.600 euro per persoon [2].
Nederland heeft het geld maar mist de politieke wil
Geld is geen probleem voor Nederland. Het land heeft een spaaroverschot van ongeveer 9% van het bbp en een netto vermogenspositie van bijna 500 miljard euro [2]. Toch hapert de uitvoering. Het Nationaal Groeifonds ligt stil sinds 2024 door gebrek aan politieke steun [2]. De Algemene Rekenkamer concludeerde in 2023 dat het fonds onvoldoende stabiliteit heeft [2]. Ondertussen wijzen andere sectoren al op de gevolgen van onderinvestering. Rabobank verwacht dat de landbouw in 2026 krimpt met 3,2% door opkoopregelingen en dalende productie [4]. Voor de gehele Nederlandse economie voorspelt de bank een groei van slechts 1,3% in 2026 en 2027 [4]. Het contrast is duidelijk: investeren nu of achterblijven later.