Ex-ASML-topman Peter Wennink gebruikt verkeerde cijfers in zijn economisch doemscenario
Nederland, vrijdag, 26 december 2025.
Peter Wennink voorspelt dat Nederland’s staatsschuld kan oplopen tot 234% van het nationaal inkomen, maar critici ontdekken dat hij cijfers optelt die niet bij elkaar horen. Het CPB schat de schuld bij ongewijzigd beleid op 126%. Econoom Tijmen de Vos spreekt van een ‘stortvloed aan spookcijfers’ in het rapport van de invloedrijke oud-CEO.
Cijfers kloppen niet volgens experts
De kritiek op Wenninks rapport ‘De route naar toekomstige welvaart’, dat hij op 12 december 2025 presenteerde, richt zich vooral op zijn sommetjes [1]. Wennink beweert dat de overheidsschuld in 2060 kan oplopen tot 234 procent van het nationaal inkomen [1]. Het CPB schat echter dat bij ongewijzigd beleid de staatsschuld in 2060 ongeveer 126 procent van het nationaal inkomen zal zijn [1]. Tijmen de Vos, econoom van de FNV, noemt het een ‘stortvloed aan spookcijfers’ en spreekt van ‘halve waarheden, verdraaiingen en misbruikte statistieken’ [1]. Het probleem zit hem erin dat Wennink verschillende scenario’s bij elkaar optelt. Het CPB analyseerde dat klimaatuitgaven kunnen leiden tot 56 procentpunt extra schuld en defensie-uitgaven tot 51 procentpunt extra schuld in 2060 [1]. ‘Die cijfers uit die scenario’s kun je niet zomaar bij elkaar optellen. Anders had het CPB dat wel gedaan,’ stelt De Vos [1].
Rapport onder tijdsdruk maar wel gesteund
Minister Vincent Karremans (Economische Zaken, VVD) gaf Wennink drie maanden geleden de opdracht voor het rapport [1]. De voormalig ASML-CEO voerde 32 rondetafelgesprekken en sprak meer dan 1000 betrokkenen [1]. Een woordvoerder van Wennink verdedigt het werk: ‘Het rapport is met uiterste zorgvuldigheid samengesteld. Tijdsdruk heeft geen invloed gehad op die zorgvuldigheid’ [1]. Hoogleraar Arnoud Boot van de UvA vermoedt dat VNO-NCW via Wennink besloot ‘hun grammofoonplaat op superspeed af te spelen’ [1]. Boot erkent wel de legitimiteit van de zorgen: ‘De angst dat Nederland wegzakt als renteniersnatie is terecht. Het is absoluut legitiem om te pleiten voor een wending van de samenleving. Maar dan moet je niet doorschieten in het aanzwengelen van het gevoel voor urgentie. Dit is beschadigend voor de boodschap’ [1]. Ondertussen omarmen verschillende organisaties het rapport, zoals de Vervoerregio Amsterdam en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie [3][4].
Wat betekent dit voor jouw portemonnee
Wenninks doemscenario heeft concrete gevolgen voor gewone Nederlanders. Hij berekent dat een gemiddeld huishouden in 2035 netto 7.000 euro minder te besteden heeft bij een economische groei van 0,5% per jaar [1]. ‘Het is één voor twaalf met de Nederlandse economie. Als we niets doen, moet Nederland binnen vijf jaar eigenlijk op alles bezuinigen,’ waarschuwt Wennink [1]. Zijn oplossing: de komende tien jaar minimaal 150 miljard euro investeren [6]. Verschillende sectoren zien kansen. De energiesector wil tot en met 2035 tussen de 151 en 187 miljard euro investeren [2]. De vervoerssector pleit voor twee procent van het bbp te investeren in infrastructuur, beginnend met twee miljard euro extra per jaar [3]. Of deze investeringen er daadwerkelijk komen, hangt af van de kabinetsonderhandelingen die nu gaande zijn [6].