D66 en CDA willen begrotingsregels oprekken om vastgelopen formatie vlot te trekken
Den Haag, dinsdag, 25 november 2025.
Twee grote politieke partijen zoeken een creatieve uitweg uit de formatiecrisis door de strikte begrotingsregels te versoepelen. Dit zou miljardeninvesteringen mogelijk maken in klimaat, stikstof en innovatie.
Bontenbal wil anders kijken naar begrotingsregels
CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat een volgend kabinet ‘net iets anders’ naar de huidige begrotingsregels moet kijken [1]. De baten van investeringen zijn volgens hem niet goed af te lezen aan de begrotingen, terwijl die er wel zijn [7]. Hij wil op zoek naar manieren om hier wel rekening mee te houden, zodat meer mag worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld klimaat, stikstof, onderzoek en innovatie [7]. Bontenbal noemt energie-infrastructuur als perfect voorbeeld: ‘Dat leg je nu aan en daar kan je decennia profijt van hebben’ [7]. Samen met D66-leider Rob Jetten voerde hij maandag 24 november gesprekken met financiële en economische experts [7]. Jetten wil van die experts horen ‘hoe zouden we anders kunnen kijken naar de rol van de overheid als aanjager van die economische ontwikkeling?’ [7].
Sociale partners schuiven aan bij formatiegesprekken
De voorzitters van vakbond FNV, werkgeversorganisatie VNO-NCW en de Sociaal-Economische Raad schoven dinsdag 25 november aan bij de formatiegesprekken [4]. FNV-voorzitter Dick Koerselman maakt zich zorgen over mogelijke bezuinigingen in de publieke sector, onderwijs en zorg [4]. VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen vindt de elektriciteitsprijs te hoog in Nederland - 2 tot 4 keer hoger dan in omliggende landen - en wil ook het stikstofprobleem en regeldruk aanpakken [4]. SER-voorzitter Kim Putters spoorde de onderhandelende partijen aan om naast politieke steun ook maatschappelijke steun te zoeken voor plannen [4]. Hij stelt drie prioriteiten voor een nieuw kabinet: hervorming van de arbeidsmarkt, verbetering van het investeringsklimaat voor bedrijven, en versnelling van de uitbreiding van het elektriciteitsnet [4].
Econoom uit kritiek op plannen
De plannen om begrotingsregels te versoepelen stuiten op kritiek. Econoom Lex Hoogduin [alert! ‘X/Twitter source niet toegankelijk, specifieke kritiek onverifieerbaar’]. Critici wijzen erop dat het versoepelen van begrotingsregels kan leiden tot ongecontroleerde uitgaven [8]. Volgens critische stemmen gaat het bij klimaat en stikstof niet om investeringen maar om kostenposten, en zouden kleine en middelgrote bedrijven liever verlicht worden van verstikkende regelgeving en hoge arbeidskosten [8]. Bontenbal benadrukt echter dat zijn partij ‘ook niet de sluizen wil openzetten en alles maar uit wil geven’ [7]. De gesprekken tussen D66 en CDA wijzen erop dat beide partijen zoeken naar creatieve oplossingen om uit de huidige formatieimpasse te komen [GPT].