Gezondheidszorg op twee snelheden: Wie kan zich een glimlach veroorloven?
Den Haag, woensdag, 11 juni 2025.
Het CBS onthult een pijnlijke realiteit in de Nederlandse gezondheidszorg: een op drie mensen met lage inkomens mijdt de tandarts vanwege financiële drempels. Terwijl slechts 15 procent van de hoogste inkomensgroep zorgkosten overslaat, worstelt een derde van de laagste inkomensgroep met basale mondzorg. Deze schrijnende ongelijkheid toont aan dat gezondheid steeds meer een luxeproduct wordt, waarbij je sociaaleconomische status bepaalt of je een gezonde glimlach kunt bekostigen.
Gezondheidskloof wordt zichtbaar in mondzorg
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft een alarmerend patroon blootgelegd in de Nederlandse gezondheidszorg. Maar liefst 33 procent van de volwassenen in de laagste welvaartsgroep mijdt de tandarts vanwege financiële beperkingen, tegenover slechts 15 procent in de hoogste welvaartsgroep [1]. CBS-onderzoeker Tanja Traag benadrukt de ernst van de situatie: ‘Dit is juist de groep die de meeste gezondheidsklachten heeft en de zorg dus het hardst nodig heeft’ [2]. De cijfers onthullen een pijnlijke realiteit: ruim 22.9 procent van alle volwassenen heeft ooit een tandartsbezoek vermeden [1].
Lokale initiatieven als lichtpunt
Sommige gemeenten nemen inmiddels stappen om deze zorgkloof te dichten. In Groningen kunnen inwoners met een laag inkomen sinds 1 april 2024 de kosten van hun tandartsbezoek declareren [1]. Vijftien gemeenten, waaronder Barneveld en Ede, zijn gestart met een proef om het mijden van mondzorg tegen te gaan [1]. Desondanks rapporteert 15 procent van de volwassenen in huishoudens met de laagste financiële welvaart dat ze minder kans krijgen op goede zorg, tegenover slechts 3 procent in de hoogste welvaartsgroep [2].
De maatschappelijke impact
Het probleem gaat verder dan enkel tandheelkundige zorg. Mensen met lage inkomens voelen zich systematisch minder serieus genomen door zorgverleners [2]. Dit vertrouwenstekort kan verstrekkende gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Onderzoek suggereert zelfs dat deze groep een hogere kans heeft op vroegtijdig overlijden [2]. De boodschap is duidelijk: in Nederland is goede gezondheidszorg steeds meer een privilege dat samenhangt met je portemonnee.